Kimyoviy bog‘lanish va molekula tuzilishi Reja

2.Molekulyar vodorod ioni.

• Agar H2+ ioninhg hosil bo’lishi qaralsa, H(1s1)+H+(1so)H2+[(bog’1s1)].

He2 molekulasini H(1s2)+He(1s2) 

• He2 molekulasini H(1s2)+He(1s2) 
• He2[(bog’l 1s)2(bo’shast 1s)2].
• 259 kj/mol issiqlik ajralib chiqadi.

He(1s2)+He+(1s1) He2+[(bog’l 1s)2(bo’shast 1s)1].

N(2s22p3) + N(2s22p3)  N2[( bog’l 2p)2

• N(2s22p3) + N(2s22p3)  N2[( bog’l 2p)2
• ( bog’l 2p2)2 (  bo’sh 2po)2( bo’sh 2po)2].

O(2s22p4) + O(2s22p4)  02[( bog’l 2p)2

• O(2s22p4) + O(2s22p4)  02[( bog’l 2p)2
• ( bog’l 2p2)2 (  bo’sh 2p0)2( bo’sh 2p2].

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

N(2s22p3) + N(2s22p3)  N2[( bog’l 2p)2 ( bog’l 2p2)2 (  bo’sh 2po)2( bo’sh 2po)2].

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

C(2s22p2) + O(2s22p4)  CO[( bog’l 2p)2

• C(2s22p2) + O(2s22p4)  CO[( bog’l 2p)2
• ( bog’l 2p2)2 (  bo’sh 2p0)2( bo’sh 2p0].

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

-MO har qanday yadrolar sistemasi va elektronlar barqarorligini tushuntiradi;

• -MO har qanday yadrolar sistemasi va elektronlar barqarorligini tushuntiradi;
• -MO usuli molekulalarning va kompleks birikmalarning magnit va optik xossalarini tushunturadi;
• -molekuladagi har bir elektronning holatini baholaydi.

Vodorod bog’lanish

• Vodorod atomi yuqori elektromanfiylikka ega
• F, O, N, Cl, Br, S
• H:F H-F...H-F...H-F
• ··
• H : O : H H - O...H - O ...H – O
• ··   
• H H H
• Kovalent bog’lanish energiyasi 150-400 kj/mol,
• V.B. energiyasi esa 8-40 kj/mol.

H 2S, H2Se, HCl, HBr T qay. pastroq, ulardagi vodorod bog’lar ancha bo’sh.

• H 2S, H2Se, HCl, HBr T qay. pastroq, ulardagi vodorod bog’lar ancha bo’sh.
• O...H-O
• // \
• CH3 -C C-CH3
• \ //
• O-H...O
• Oqsillar, nuklein kislotalar, kraxmal, tsellyuloza molekulalarida kuchli vodorod bog’i bor.

Metall bog’lanish

• Metallardagi kimyoviy bog’lanish tabiati ularning quyidagi xossalari:
• 1) yuqori elektr va issiqlik o’tkazuvchanligi.
• 2) simobdan boshqa metallar yuqori koordinatsion songa ega bo’lgan kristallar.

Molekulalararo ta’sirlar(MT)

• Molekulalar orasida orientasion, induktsion va dispersion ta’sirlar mavjud.
• Dispersion - ta’sirlar qutbsiz molekulalar orasida bir lahzada yuzaga keladigan mikrodipollar hosil bo’lishiga asoslangan.
• Orientasion ta’sirlar- qutblangan molekulalar orasida yuzaga keladi. Molekulalarning tartibsiz issiqlik harakati tufayli bir xil zaryadlangan dipollarning uchlari bir-biridan uzoqlashadi, qarama-qarshi zaryadlangan uchlari esa bir-biriga tortiladi.
• Molekulalar qanchalik qutblangan bo’lsa ular bir-biriga shunchalik kuchli tortiladi.

Induksion ta’sir - qutbli va qutbsiz molekulalar orasida. Qutblangan molekulalar ta’sirida qutblanmagan molekulalar egiladi va unda qoldiq (induktsiyalangan) dipol paydo bo’ladi.

• Induksion ta’sir - qutbli va qutbsiz molekulalar orasida. Qutblangan molekulalar ta’sirida qutblanmagan molekulalar egiladi va unda qoldiq (induktsiyalangan) dipol paydo bo’ladi.
• Induktsiyalangan dipol o’z navbatida polyar molekulaning elektrik dipol momentini kuchaytiradi.
• molekulaning qutblanganligiga
• molekulaning deformatsiyalanishiga.
• Elektron berilmasdan yuzaga keladigan ta’sirlar
• Van-der-vaals ta’sir kuchlari deyiladi.
• Van-der-vaals kuchlari molekulalarning tortilishi va agregatsiyalanishida, gaz moddalaraning suyuqlikka va qattiq moddalarga aylanishiga sababchi bo’ladi.
• Cl2 atomlarga ajralish energiyasining qiymati 243 kJ/mol,
• xlor kristallarining gazga aylanish energiyasi 25 kJ/mol.