Kimyoning asosiy tushuncha va qonunlari

,,QURBONOVLAR MAKTABI’’ ATM KFO’: G’OLIB QURBONOV 

   telegram kanalimiz: @Qurbonovlarmaktabi 

 

~ 2 ~

 

 

1.24. Qalqonsimon bezning massasi 40 g, undagi 

yodning massa ulushi 0,044%-ni tashkil etsa, 

qalqonsimon bezdagi yodning massasini aniqlang.  

 

1.25. Qon gemoglobinidagi temir atomlarining 

massasi 3 g ni tashkil etsa, temir atomlarining 

sonini toping. 

 

1.26. Odam organizmidagi hujayralar tarkibida 

kislorod, uglerod va vodorodlarning massa 

ulushlari mos ravishda 65, 18 va 10%-ni tashkil 

etadi. Odam organizmida qaysi element 

atomlarining soni ko'proq? 

 

1.27. Odam qoni plazmasi tarkibida Na

+

, K

+

 va Ca

2+

 

ionlarining modda miqdori doimiy va 1 : 1,4 : 9,6 

nisbatda bo'ladi. Bu nisbatning o'zgarishi, kasallik 

haqida xabar bo'lib xizmat qiladi. Sog'lom odam 

qoni plazmasida Na

+

 ionlarining massasi 17,7 g ga 

teng bo'lsa, bu ionlarning shu plazmadagi modda 

miqdorini aniqlang. 

 

1.28. 1000 ml qonda 16 mg kaliy ionlari va 0,97 mg 

kalsiy ionlari mavjud. Katta odam qonining 

o'rtacha hajmi 5,6 litrni tashkil etsa, uning qoni 

tarkibidagi kaliy va kalsiy ionlarining sonini 

toping. 

 

1.29. Uch valentli element oksidi tarkibidagi 

kislorodning massa ulushi 0,316 ni tashkil etadi. 

Elementning nisbiy atom massasini hisoblang. 

 

1.30. 5,6 g metal yondirilganda 8 g oksid hosil 

bo'ldi. Metal uch valentli bo'lsa, uni aniqlang.  

 

1.31. 8,96 litr (n.sh.) ozondagicha kislorod atomlari 

tutgan sulfat kislotaning modda miqdorini 

aniqlang. 

 

1.32. II A guruhcha metal oksidi namunasidagi 

umumiy atomlar soni 3,01 · 10

21

 ta, oksid 

tarkibidagi kislorodning massa ulushi metalning 

massa ulushidan katta. Namunaning massasini 

topib, oksidni aniqlang. 

 

1.33. 0,1 mol temir (III)-sulfat tutgan eritmadagi 

sulfat ionlarini to'liq cho'ktirish uchun kerak 

bo'ladigan bariy xloridning massasini aniqalng. 

 

 

 

 

1.34. Kalsiy galogenid namunasidagi umumiy 

atomlar soni 9,03 · 10

23

 ta, galogenid tarkibidagi 

metalning massa ulushi galogenning massa 

ulushidan katta. Tuzning formulasini aniqlab, 

namunaning massasini hisoblang.  

 

1.35. Odam organizmida umuman olganda, 25 mg 

atrofida yod bo'ladi. Shuning 70%-i qalqonsimon 

bez tarkibiga to'g'ri keladi. a) qalqonsimon bezdagi; 

b) butun organizmdagi yod atomlarining sonini 

hisoblang.  

 

1.36. Bir tajribada 40 g vodorodni yondirib, 360 g 

suv olindi. Boshqa tajribada 40 g suvni parchalab, 

4,44 g vodorod olindi. Tajriba natijalari tarkibning 

doimiylik qonuniga mos keladimi?  

 

1.37. Berk chinni idishda 18,6 g temir qipiqlari va 

13,4 g oltingugurtdan iborat aralashma qizdirildi. 

Natijada 29,3 g temir sulfid olindi. Tajriba natijasi 

moddalar massasining saqlanish qonuni nuqtayi 

nazaridan qanday tushuntiriladi? 

 

1.38. Gematit namunasi tarkibida 82% Fe

2

O

3

 bor. 

Shu namunadagi temirning massa ulushi qanday 

bo'ladi? 

 

1.39. Selitra namunasi tarkibida 30% azot borligi 

kimyoviy analiz yordamida aniqlangan. Bu 

ammoniy nitratning qanday massa ulushiga to'g'ri 

keladi? 

 

1.40.Temir (III)-nitrat kristallogidrati tarkibidagi 

temir atomlarining soni Avogadro soniga teng, 

kislorod atomlarining soni esa, Avogadro sonidan 

18 marta ko'p. Bir mol tuzga mos keladigan 

suvning miqdorini (mol) aniqlang. 

 

1.41. Temir (II)-sulfat kristallogidratida 

kislorodning massa ulushi 0,633 ga teng. 

Kristallogidratning formulasini aniqlang. 

 

1.42. Kalsiy xlorid kristallogidrati qizdirilganda 

massasi 49,315% ga kamayadi. Kristallogidratning 

formulasini aniqlang. 

 

1.43. AlCl

3

 

· 6H

2

O va Al

2

(SO

4

)

3

 

· 18H

2

O 

kristallogidratlari 1 : 2 mol nisbatda aralashtirildi. 

Arlashmadagi Al

3+

 ionlarining massa ulushini 

hisoblang. 

 

 

---