Kimyo-texnologiya

Mavzu: Ildizmevali sabzavotlar navlari tavsifi

O‘zbekistonda yetishtiriladigan ildizmevali sabzavotlar guruhiga asosan sabzi, kamroq lavlagi, turp va sholg‘omlar kiradi. Ildizmevalar tarkibida ko‘p miqdorda 10-15% quruq moddalar jumladan 8-10% karbon suvlar, yaxshi singiydigan azotli moddalar, vitaminlar, fermentlar hamda mineral tuzlar mavjud.

Ildizmevalar tarkibidagi uglevodlar miqdori va kaloriyasi jihatidan birinchi o‘rinda turadi. Yurak - tomir estaliklarini davolashdagi muhim omillardan hisoblanadi izil sabzi vitamin A ga juda boy, bu parhyez ovqat sifatida muhim ahamiyatga ega. Lavlagining tarkibida vitamin RR ko‘p.

Kelib chiqishi va tarqalishi. Ko‘pchilik ildizmeva sabzavotlar O‘rta yer dengizi sohillaridan kelib chiqqan. Ular qadim zamonlardan beri ekilib boshlanadi. Hozir ildizmeva sabzavotlar hamma joyda, ayniqsa, iqlim sharoiti moʻtadil bo‘lgan yerlarga ko‘p tarqalgan. Bu ekinlar respublikamizda butun sabzavot ekinlari mayldoning taxminan to‘rtdan bir qismini egallaydi.

Markaziy Osiyoda sabzi ko‘p miqdorda ekiladi, bu yerda sabzi ekish juda qadimdan odat bo‘lib qolgan. O‘zbekistonda sabzi iste’moldagi sabzavotlarning kariyib 15-16% tashkil etadi. Osh lavlagi sabziga qaraganda kam maydonni,turp,sholg‘om va ayniqsa petrushka seldrey undan ham kamroq maydonni egallaydi