Kimyo tarixi predmeti nimani o’rganadi

50) Barometrni kim kashf qilgan.

51) R.Boyl qonuni tushuntiring.
1643 yil Italiya fizigi Torichelli havo ma’lum bosim berishini aytdi. 283 mm. sim. ust. ni ko’rsatadigan barometr kashf qildi. Nemis olimi Otto Gerik - havo ma’lum bir og’irlikka ega deydi. Irlandiya olimi R.Boyl “havoning massasi bosimga teskari proporsional” ya’ni bosim 3 marta oshsa, hajm 3 marta kamayadi deydi. Bu 1672 yilda Boyl qonuni deb ataldi. Lekin Boyl buni o’zgarmas temperaturada amal qilishini ko’rsatib bera olmadi Shuning uchun bu qonun 1676 yilda Mariott qonuni deb e’lon qilindi va u quyidagicha ifodalandi - o’zgarmas temperaturada hajm bosimga teskari proporsional bo’ladi. Kimyogarlar asosan qattiq va suyuq moddalar bilan shug’ullanadi, gazlar bilan esa kam shug’ullanadi, lekin Boyl gazlar ham xuddi qattiq va suyuq moddalardek atomlardan tarkib topgan deydi. R.Boyl tajribani aniq xisoblashlar natijasida amalga oshirish kerakligini uqtirdi. Engels shuning uchun Boyl kimyoni san’atdan fanga aylantirdi deb yozgan edi. 1661 yilda birinchi bo’lib u “Kimyogar - skeptik” kitobida alkimyo atamasidan - al qo’shimchasini olib tashlab kimyo, u bilan shug’illanuvchilarni kimyogarlar deb atay boshladi. Oddiy modda elementlardan tarkib topgan, ular birikmalar hosil qiladi degan tushunchalar paydo bo’ldi. U metall element emas boshqa metallga aylanadi deydi. Bu xato edi keyinchalik metallar element ekanligi aniqlandi.

52)Kimyo atamasini kim fanga kiritgan

53) Bu davrda qaysi elementlar bo'lgan

54) Eng so‘ngi al ximik kim va u nima ishq qilgan?
Kimyogarlar asosan qattiq va suyuq moddalar bilan shug’ullanadi, gazlar bilan esa kam shug’ullanadi, lekin Boyl gazlar ham xuddi qattiq va suyuq moddalardek atomlardan tarkib topgan deydi. R.Boyl tajribani aniq xisoblashlar natijasida amalga oshirish kerakligini uqtirdi. Engels shuning uchun Boyl kimyoni san’atdan fanga aylantirdi deb yozgan edi. 1661 yilda birinchi bo’lib u “Kimyogar - skeptik” kitobida alkimyo atamasidan - al qo’shimchasini olib tashlab kimyo, u bilan shug’illanuvchilarni kimyogarlar deb atay boshladi. Oddiy modda elementlardan tarkib topgan, ular birikmalar hosil qiladi degan tushunchalar paydo bo’ldi. U metall element emas boshqa metallga aylanadi deydi. Bu xato edi keyinchalik metallar element ekanligi aniqlandi. Shu davrgacha 7 ta metall: Au, Ag, Cu, Fe, Sn, Pb, Hg va 2 metallmas C, S ma’lum bo’lgan bo’lsa, keyinroq o’rta asr alkimyogarlari Sb, As, Bi va Zn elementlarini ochdi. 1710 yilda nemis kimyogari Xennig Brand siydikdan fosforni ajratib oldi. U eng so’nggi alkimyogar hisoblanadi.