Kimyo” kafedrasi “Himoyaga tavsiya etildi”

Au⁺¹ birikmalari. Oltinning hamma birikmalari termik beqaror. Au₂0 , Au₂S erimaydigan birikmalar Au⁺³ birikmalari ancha barqaror. Oltinning xlor bilan reaksiyasi 150—300°C oralig‘ida ketadi. Pastroq haroratda (150°C) AuCl₃, yuqori haroratda (300°C) AuCl hosil bo‘lishi kuzatilgan. AuCl och sariq rangli kukun.

Kaliy dibromoauratga kuchli ishqorlar ta’sir etganda oltin (I) gidroksidi hosil bo‘ladi:

2K[Au(Br)₂]+ 2KOH = 2AuOH₄ + 4KBr

AuOH beqaror birikma, u oson parchalanadi:

2AuOH = Au₂0 + H₂0

Au20 qizdirilsa parchalanadi:

2Au₂0 = 4Au + 0₂

Unga vodorod ta ’sir ettirilsa, oltin hosil bo‘ladi:

H₂ + Au₂O = H₂0 + 2Au

Au₂0 disproporsialanish reaksiyasiga uchraydi:

2Au₂0 + Au₂0 = Au₂0₃ + 4Au.

AuBr, AuJ, Au₂S — qora modda. AuCN — jigarrang modda.

Au⁺³ birikmalari. Oltinning (III) valentli birikmalaridan Au₂0₃ — qora qo‘ng‘ir kristall modda bo‘lib, qizdirilganda oltin va kislorodga parchalanadi:

2Au₂0₃ -> 4Au + 30₂

Oltin birikmalaridan eng ko‘p ishlatiladigani AuCl3 ni olish uchun kukun holatdagi oltinga 200°C haroratda m o‘l xlor ta ’sir ettiriladi:

2Au + 3Cl₂ = 2AuCl₃

Hosil bo‘lgan modda qizil rangli. AuCl₃ ni suv bilan ta’siridan kompleks anion hosil bo'lishi m aium :

H₂0 + AuCl₃ = H₂[OAuCl₃]

Bu yerda qizil jigar rangli akva kislotalar hosil boiadi. Oltin kislotasi (H[AuCl₄]) oltinni xlor bilan to ‘yintirilgan xlorid kislotada erishidan hosil bo‘lgan birikmasi hisoblanadi:

2Au + 3Cl₂ + 2HCI = 2H[AuCl₄]

Bu birikma eritma bug‘latilganda H[AuCl₄] • 4H20 holida ajralib chiqadi. Shu kislota tuzlaridan sariq rangli natriy tetraxloroaurat «oltin tuz» nomi bilan mashhur. Bu tuz ham kristallogidrat holatida uchraydi — Na[AuCl₄] • 2H₂0 .

AuBr₃ — qora qo‘ng‘ir rangli modda, Au₂S₃ —qora rangli modda hisoblanadi.

Au(OH)₃ - qizil-jigarrangli kristall birikma. Uning kislotali xossalari kuchliroq amfoter gidroksid. Au(OH)₃ ishqorlarda erib gidroksiauratlar hosil qiladi:

Au(OH)₃ + NaOH=Na[Au(OH)₄]

Ishqoriy metallar tuzlari ishirokida, Na[Au(S0₄)₂], Na[Au(CN)₂], Na[AuS₂] kabi qator kompleks birikmalari olingan.