Kimyo fani bo‘yicha o‘zbekiston respublikasi uzluksiz ta’lim milliy o‘quv dasturlari ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi

Umumta’lim tizimida
O‘quvchilarga ta’lim berishning zamonaviy innovatsion uslublarini joriy etish 
O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyoti keyingi 10 yil ichida dunyoning taraqqiy etgan 
mamlakatlari qatoriga kirishi, ya’ni 2030-yilga kelib, iqtisodiyotning sanoat va texnologik 
tarmoqlari bo‘yicha jahonda yetakchi davlatlardan biriga aylanishiga zamin yaratishda 
muhim shartlardan biridir.
Mamlakatimizda 11 yillik ta’limga o‘tish, professional ta’lim muassasalarining 
tashkil etilishi, yangi klassifikatorlar, o‘quv reja va dasturlar yaratish me’yoriy asoslari 
ishlab chiqildi hamda kimyo o‘qitishning zaruriy moddiy texnika bazasi yaratildi. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 12-avgustdagi PQ-4805-son “Kimyo 
va biologiya yo‘nalishlarida uzluksiz ta’lim sifatini va ilm-fan natijadorligini oshirish 
chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Qarorida “o‘g‘il-qizlarimizni kimyo va biologiya fanlari 
bo‘yicha chuqur o‘qitish hududlarda yangi-yangi ishlab chiqarish korxonalarini barpo 
etish, yuqori qo‘shilgan qiymat yaratadigan farmatsevtika, neft, gaz, kimyo, tog‘-kon, 
oziq-ovqat sanoati tarmoqlarini jadal rivojlantirishga turtki beradi hamda pirovardida 
xalqimiz turmush sharoiti va daromadlarini oshirishga puxta zamin hozirlaydi” deya 
ta’kidlab o‘tilgan.
Uzluksiz ta’lim tizimida 11 yillik ta’lim joriy qilinishi va o‘rta maxsus, kasb-hunar 
ta’limi tizimining funksiyalari o‘zgarishi hisobiga kimyo fanini o‘qitishning institutsional 
rivojlanishida ayrim bo‘shliq va kamchiliklar yuzaga kelgan, jumladan: 
kimyo fanining ilmiy metodik ta’minoti (darslik, o‘qituvchilar uchun metodik 
qo‘llanmalar, ish daftari, multimediali ilovalar, didaktik materiallar va boshqa) yyetarli 
darajada ishlab chiqilmaganligi; 
umumiy o‘rta ta’lim maktablarida o‘qitiladigan amaldagi kimyo fani mazmuni, 
kundalik hayotda mustaqil qo‘llash imkoniyati bo‘lgan kimyoviy savodxonlikni, mantiqiy 
fikrlash va ijodkorlik kompetensiyalarini shakllantirish uchun yyetarli emas; 
kimyo fanini o‘qitishda produktiv, kognitiv kompetensiyalar va fanlararo bog‘liqlikning 
kamligi; 
kimyo fani me’yoriy hujjatlarida baholash mezonlarining faqat bitiruvchi 
kompetensiyasi uchun ishlanganligi va darslik, ishchi daftar va o‘qituvchi kitoblari, 
multimediali ilovalar, didaktik materiallarning yetishmasligi; 
kimyo fani mazmunini yoritishda O‘zbekiston iqtisodiyoti rivoji uchun zarur bo‘ladigan 
ta’lim sifatini tubdan oshirish, umumta’lim maktablarida ushbu fanni o‘qitishning 
mutlaqo yangi tizimini joriy etish, ta’lim muassasalarini zamonaviy laboratoriyalar, 
darsliklar va boshqa o‘quv jihozlari bilan ta’minlashning to‘liq yoritilmaganligi bo‘lajak 
maktab bitiruvchisi va mutaxassislarning kasbiy sifatlariga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda;
ta’lim sifatini baholashning xalqaro standartlarini joriy etilmaganligi; 
innovatsion ilm-fan yutuqlarini amaliyotga tatbiq etishning samarali mexanizmlari 
ishlab chiqilmaganligi; 
ta’limning 
xalqaro 
standart 
tasniflagichi 
(MSKO) 
darajalari 
bilan 
uyg‘unlashmaganligi;
o‘quv jarayoniga O‘zbekistonning Milliy kvalifikatsiya tizimi to‘laqonli joriy 

---

12
etilmaganligi tayyorlanayotgan kadrlarning mehnat bozorida munosib o‘rin egallashlariga 
to‘sqinlik qilayotganligi;
tabaqalashtirilgan ta’lim dasturlari joriy etiladigan ta’lim muassasalari tarmog‘i 
tashkil etilmaganligi; xalqaro tasniflagichning darajalariga mos keluvchi ta’lim dasturlari 
ishlab chiqilmaganligi; 
umumta’lim muassasalarining 9-sinf bitiruvchilari hisobidan shakllantirilgan 
guruhlarda 2 yillik umumta’lim va mutaxassislik fanlarining integratsiyalashgan 
dasturlarida uzviylik ta’minlanmaganligi;
“Hayot davomida ta’lim olish” prinsipi asosida kasblar va mutaxassisliklarni o‘rgatish 
tizimi mavjud emasligi; 
O‘zbekiston Respublikasida milliy kvalifikatsiya tizimi va ramkasini, Milliy professional 
standartlarni ishlab chiqish va amaliyotga joriy etishga e’tibor qaratilmaganligi; 
Oliy ta’lim tizimida Oliy ta’lim muassasalarida kimyo ta’limi yo‘nalishida o‘qituvchi 
pedagog-kadrlarni tayyorlash sifati bugungi kun talablariga mos kelmasligi, kimyo 
fanlarini o‘qitishni tubdan qayta ko‘rib chiqish va zamon talabiga mos ravishda 
yangilashni taqozo etmoqda.