Кичик гуруҳ (3-4 ёш)


Нутқнинг грамматик тузилишини шакллантириш



Download 1,41 Mb.
Pdf ko'rish
bet128/151
Sana21.02.2022
Hajmi1,41 Mb.
#25011
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   151
Bog'liq
bolazhon

Нутқнинг грамматик тузилишини шакллантириш. Болаларда ўз нутқи ва бошқалар 
нутқига нисбатан танқидий муносабатни тарбиялаш, уларни тўғри гапиришга ўргатиш, 
гапирганда сўзларни бир-бирига боғлаб, жумлалар тузиш малакасини мустаҳкамлаш. От, 
сифат, феълларнинг мураккаб грамматик шаклларидан фойдаланишни машқ қилдириш. 
Жониворлар, нарсалар, идиш- товоқларнинг, касблар бўйича шахсларнинг номларини топиб
айтишга ўргатиш. 
Ўз нутқида уюшиқ бўлакли, содда, ёйиқ ва қўшма гапларнинг турли хилларидан 
фойдаланиш малакасини мустаҳкамлаш, (боғланган қўшма гап, эргашган қўшма гап. 
Масалан: Лола келди ва биз ўйнадик. Ёмғир ёғди, шунинг учун биз саёҳатга бора олмадик. 
Бунда кўмакчи ва боғловчи сўзлардан фойдаланишга ўргатиш). Болаларни равишдан 
фойдаланишга ўргатиш (тез юрди, секин гапирди); сўз ясаш малакаларини мустахкамлаш 
(Ўқит-ўқитувчи, балиқ-балиқчи, балиқлар ва бошқалар). 
Бир фикрни турли воситалар билан
баён қилишга ўргатиш. Раъно касал. Раъно бетоб. 
Раънонинг боши оғрияпти. Раънонинг мазаси қочиб қолди. 
Болаларни бир-бирининг ўрнини, босадиган гапларни тузишга ўргатиш. Масалан: Биз 
саёҳатга бормаймиз, чунки ёмғир ёға бошлади. Ёмғир ёға бошлагани учун биз саёҳатга 
бормаймиз. 
Болаларга тўғри грамматик шаклларни машқ қилдиришда кўпроқ оғзаки машқ ва 
ўйинлардан фойдаланиш. Масалан: “Айт-чи қандай?” оғзаки ўйини: Қор қандай? Оппоқ, 
муздай, совуқ, майда”; Гул қандай? Чиройли, қизил, хушбўй. 
Болаларни гапирганда сонни отга (стол устида бешта нок ва еттита олма бор), 
сифатни отга (чиройли кўйлак, қизил олма), сифатни феълга (қўшиқни ёқимли куйлайди, 
расмни чиройли чизади), тўғри боғлаш; ҳайвонларнинг болаларини билдирувчи отларни 
кўплик сонида (тойчоқлар, қўзичоқлар, бузоқчалар) тўғри ишлатиш малакаларини 
такомиллаштириш. Болаларни турли усуллар билан янги сўзлар ясаш (гул-гулдон, гулзор, 
гулчи, Гулнора, қанд-қанддон, сув-сувдон, сувчи ва бошқалар)га, нутқда сифатдошлардан 
(ўқиётган бола, ўйнаётган капалак) фойдаланишга ўргатиш. 

Download 1,41 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   151




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish