Kesishdagi issiqlik manbalari. Qirindi o‘rtacha haroratining maksimal qiymatlari

Issiqlik balansi. Kesish vaqtida ajralib chiqadigan issiqlik qirindi, kesuvchi asbob, detal va atrof muxit o‘rtasida taqsimlanadi. Issiqlik balansi tenglamasini quyidagicha yozish mumkin:
Q = Q_def + Q_o + Q_k = Q_kir + Q_det + Q_asb + Q_atr , (36)

bu yerda:

Q - kesishda hosil bo‘luvchi umumiy issiqlik miqdori;

Q_def- kesilayotgan qatlamning qirindiga aylanishdagi deformatsiya-lanish ishidan ajralib chiquvchi issiqlik miqdori;

Q_o - kesuvchi asbobning oldingi yuzasidagi ishqalanish kuchining ishidan ajralib chiqayotgan issiqlik miqdori;

Q_k - kesuvchi asbobning ketingi yuzasidagi ishqalanish kuchining ishidan ajralib chiqayotgan issiqlik miqdori;

Q_kir - qirindi bilan chiqib ketgan issiqlik miqdori;

Q_det - detalga o‘tib ketuvchi issiqlik miqdori;

Q_asb - kesuvchi asbobga o‘tib ketuvchi issiqlik miqdori;

Q_atr - atrof muxitga chiqib ketuvchi issiqlik miqdori.
Issiqlik manbalaridan har birining faollik darajasini bevosita o‘lchash xozircha mumkin emas.Bu masala analitik usulda hal qilinadi. Kesuvchi asbob-detal-qirindi tizimi har bir elementning issiqlik yutish miqdori tadqiqiy va nazariy aniqlanishi mumkin.

Qirindi bilan chiqib ketuvchi issiqlik miqdorini va qirindining o‘rtacha haroratini kalorimetr yordamida aniqlash mumkin (shkal-31).

31-шакл. Кесишдаги ажралган иссиылик миыдорини аниыловчи мосламани щрнатиш схемаси

Qirindining o‘rtacha haroratini quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi.

, (37)

bu yerda:

M_s va M_qir - suv va qirindi massasi, kg;

S_s va S_kir - suv va qirindining solishtirma issiqlik siьimi, dj/(kg.grad)

[kkal/(kg.grad)];

t_sm va t_v - aralashma va suvning boshlanьich harorati, ^oK (^oS).

Kesuvchi asbob va detalga o‘tuvchi issiqlik miqdori ham shu tarzda aniqlanadi. Kesuvchi asbob va detalga yutilgan issiqlik, atrof-muxitga tarqab ketishga ulgurmasligi uchun kesish vaqti yetarli darajada kichik bo‘lishi kerak. Bunda o‘lchash aniqligi qirindi issiqligini o‘lchashga qaraganda kichik bo‘ladi. Biroq, o‘lcham miqdorini baxolash uchun bu usul qoniqarli hisoblanadi. Xozircha bundan boshqa ishonchli usul yo‘q.