|
КЎЧМАС МУЛК ВА МУЛК ҲУҚУҚИ
60
Қонунда фуқароларнинг деҳқон хўжалиги юритиш учун, жамоа
боғдорчилиги ва узумчилиги юритиш учун мерос қилиб қолдириладиган
умрбод эгалик қилиш ҳуқуқи ҳам белгиланган.
Яъни, фуқароларнинг ер участкасига эгалик ҳуқуқи унда жойлашган уй-
жой, бино ва иншоотлар ёки деҳқон хўжалиги ва бошқа хўжалик фаолияти
юритиш билан биргаликда вужудга келади.
Ернинг алоҳида, фақат ер участкаси тарзида мулк қилиб берилмаслигида
ернинг умуммиллий бойлик эканлиги тамойили ўз аксини топади.
2 .1 .2 . ЕРГА НИСБАТАН ЭГАЛИК ҲУҚУҚИНИ ОЛИШ АСОСЛАРИ
Ер қонунчилигида Ўзбекистон Республикаси фуқароларининг ер
участкасига бўлган қуйидаги ҳуқуқлари эътироф этилади:
●
мерос қилиб қолдириладиган умрбод эгалик қилиш;
●
доимий фойдаланиш;
●
муддатли (вақтинча) фойдаланиш;
●
ижарага олиш;
●
мулк ҳуқуқи.
Қайд этиш лозимки, фуқароларнинг ер участкасига бўлган юқоридаги
ҳуқуқлари эътироф этилганда фуқаролар сифатида барча жисмоний шахслар
(Ўзбекистон Республикаси фуқаролари, чет эл фуқаролари ва фуқаролиги
бўлмаган шахслар) назарда тутилган.
Фуқароларнинг ер участкаларига мерос қилиб қолдириладиган умрбод
эгалик қилиш ҳуқуқини олиш асослари:
●
деҳқон хўжалиги юритиш учун;
●
якка тартибда уй-жой қуриш ва уй-жойни ободонлаштириш учун;
●
жамоа боғдорчилиги ва узумчилиги юритиш учун.
Ер участкасига мерос қилиб қолдириладиган умрбод эгалик қилиш
ҳуқуқи қонун ҳужжатларида назарда тутилган бошқа ҳолларда ҳам берилиши
мумкин.
Фуқароларнинг ер участкаларига мерос қилиб қолдириладиган умрбод
эгалик қилиш ҳуқуқи Ер участкасига мерос қилиб қолдириладиган умрбод
эгалик қилиш ҳуқуқини берувчи давлат ҳужжати билан тасдиқланади.
Ер кодексининг 27-моддасига кўра шаҳарлар ва посёлкаларда, шунингдек
қишлоқ аҳоли пунктларида доимий яшаб турган Ўзбекистон Республикаси
фуқароларига якка тартибда уй-жой қуриш ва уй-жойни ободонлаштириш учун
мерос қилиб қолдириладиган умрбод эгалик қилишга қонун ҳужжатларида
белгиланган тартибда ҳар бир оилага 0,06 гектаргача ер участкалари
берилади.
61
Якка тартибда уй-жой қуриш учун 0,04 гектаргача доирада ер участкаларига
мерос қилиб қолдириладиган умрбод эгалик қилиш ҳуқуқи белгиланган
тартибда ким ошди савдоси асосида реализация қилинади.
Ким ошди савдолари Ўзбекистон Республикаси Хусусийлаштирилган
корхоналарга кўмаклашиш ва рақобатни ривожлантириш давлат қўмитаси
(Ўзбекистон Республикаси Давлат мулкини бошқариш давлат қўмитаси)нинг
2011 йил 9 декабрдаги 01/09-18/13-сонли қарори билан тасдиқланган “Якка
тартибда уй-жой қуриш (деҳқон хўжалигини юритиш) учун ер участкаларига
мерос қилиб қолдириладиган умрбод эгалик қилиш ҳуқуқини реализация
қилиш бўйича очиқ аукцион савдоларини ташкил этиш ва ўтказиш тартиби
тўғрисида”ги Низомга асосан ўтказилади.
Ушбу Низомга кўра аукцион савдолари туман ёки шаҳар ҳокимлиги
ва Ўзбекистон Республикасининг Хусусийлаштирилган корхоналарга
кўмаклашиш ва рақобатни ривожлантириш давлат қўмитасининг ҳудудий
бош қармаси ёки Қорақалпоғистон Республикасининг Хусусийлаштирилган
корхоналарга кўмаклашиш ва рақобатни ривожлантириш қўмитаси билан
тузилган шартномага мувофиқ аукцион савдоларини ташкил этиш ва
ўтказиш бўйича хизмат кўрсатувчи риэлторлик ташкилоти томонидан
ташкиллаштирилади.
Аукцион савдоси якунлари бўйича аукцион комиссия томонидан баённома
тузилади. Мазкур баённоманинг қарор қисмида қатнашчилар, уларнинг
таклифлари ва ғолиб кўрсатилади.
Аукцион комиссиянинг қарори асосида савдо ташкилотчиси ва аукцион
савдоси ғолиби томонидан савдо ўтказилган кунда савдоларнинг натижалари
тўғрисидаги икки нусхада ғолиблик баённомаси тузилади.
Аукцион савдоси натижалари тўғрисидаги ғолиблик баённомаси
имзолангандан кейин йигирма кундан кечикмай ҳокимлик, ҳудудий бошқарма,
савдо ташкилотчиси ва ғолиб ўртасида ер участкасига бўлган ҳуқуқни
реализация қилиш тўғрисида шартнома тузилади.
Ғолиб ер участкасига бўлган ҳуқуқни реализация қилиш тўғрисида
шартнома тузилгунга қадар ғолиблик баённомасида қайд этилган нархнинг
камида ўн беш фоизи миқдорида савдо ташкилотчисининг ҳисоб рақамига
тўланишини таъминлаши шарт.
Ер участкасига бўлган ҳуқуқни реализация қилиш тўғрисида шартнома
ҳудудий бошқарма томонидан рўйхатдан ўтказилади.
Ҳудудий бошқарманинг харидор томонидан тўловлар тўлиқ
тўланганлигини тасдиқловчи ёзма маълумоти олингандан сўнг, ҳокимлик
томонидан ўн кунлик муддат ичида харидорга унинг ер участкасига мерос
қилиб қолдириладиган умрбод эгалик қилиш ҳуқуқини тасдиқловчи давлат
ҳужжати берилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
