Кбк: 60. 5(5Ў) 31 Санжар Юлдашев Социологик тадқиқот методологияси [матн] / С. Юлдашев. Т.: Тошкент ислом университети, 2018. 228 б. (575. 1) Кбк: 31

Анкета саволларини шакллантиришда эътиборга олиш керак 
бўлган энг биринчи маслаҳат
: дастлаб респондентлардан қандай 
ахборот олиш мумкинлигини белгиланг ва уларни анкета саволларига 
айлантиришнинг самарали технологиясини топинг. 
Анкета саволини тузишдан аввал, ўзингиз учун, муаммоларнинг 
барча жиҳатлари, ҳаттоки, ҳеч қандай жавоб талаб қилмайдиганлари 
ҳам инобатга олинганлигини аниқлаштириб олинг. Сўнгра кейинги 
босқичга ўтса бўлади – саволларни шакллантириш, ибораларни 
тўғрилаш, анкетадаги саволлар кетма-кетлигини белгилаш. Шуни 
эътиборга олиш керакки, савол мазмуни авваламбор манфаатдор 
шахс (тадқиқотчи, таҳлилчи)ни қизиқтиради, унинг шакли, тили ва 
услуби эса – респондентни! Сизни одамнинг хабардорлиги даражаси 
қизиқтиради, унга эса айнан шуни тан олиш ноқулай. Демак, 
мақсадингизни бир оз яширинг, уни ўз суҳбатдошингиз учун таниш 
кўринишда ифодаланг (масалан, очиқ савол ўрнига ёпиқ ёки тўғридан-
тўғри савол ўрнига билвосита савол беринг).
Анкета сўровномаси агар қуйидаги учта (индикаторлик, 
коммуникатив ва инструментал) функцияни бажара олса, ўшандагина 
самарали технология асосида шакллантирилган бўлади. 
Индикаторлик функцияси
шуки, ҳар бир савол бошқа 
муаммога алоқадор бўлган ахборот эмас, балки қидирилаётган 
маълумот олинишини таъминлаши керак. Бу борада ҳар бир саволни 
тузаётганда унга индикатор, яъни миқдорий кўрсаткичга қарагандек 
ёндашиш керак. Бунда ҳар бир савол бўйича олинган жавобларни 
умумлаштирганда тадқиқот учун керак бўлган маълумот ҳосил 
бўлиши керак. Масалан, агар респондентларга 
“ёшингиз нечада?”
ёки 
“жинсингиз нима?”
деган оддий саволлар берилса, ушбу 
саволлар бўйича олинган жавоблар респондентларининг ижтимоий-
демографик тузилиши тўғрисидаги бирламчи маълумотларни ҳосил 
қилади.
Саволнинг