Кбк: 60. 5(5Ў) 31 Санжар Юлдашев Социологик тадқиқот методологияси [матн] / С. Юлдашев. Т.: Тошкент ислом университети, 2018. 228 б. (575. 1) Кбк: 31



Download 2,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet61/123
Sana29.03.2022
Hajmi2,61 Mb.
#515442
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   123
Bog'liq
Социологик тадқиқот методологияси 2 (1)

:


106

бош йиғимнинг ҳар бир бирлиги тенглик асосида танланган 
йиғимга тушиш имконига эга бўлиши керак;
♦ саралаш паспортини пухта ишлаб чиқиш;
♦ бош йиғимнинг тавсифлари ва хусусиятларини билиш;
♦ албатта, разведкавий ва пилотаж тадқиқотларини ўтказиш;
♦ саралаш методини асосли танлаш ва саралаш техникасини 
тўғри қўллаш;
♦ умумий социологик сўровларда тасодифий саралаш метод-
ларини қўллаш;
♦ социологик тадқиқот этикасига риоя қилиш.
Х У Л О С А
Шундай қилиб, социологик тадқиқотнинг сифати бевосита 
саралаш методикасига боғлиқ бўлади. Бунинг учун саралашнинг 
миқдорий ва сифат талабларига таянган ҳолда респондентлар гуруҳини 
тўғри шакллантириш ҳамда тадқиқотнинг барча босқичларида илмий 
маҳорат билан ҳаракат қилиш керак бўлади. 
Мавзу юзасидан қуйидаги тўхтамларга келиш мумкин:
1. Саралаш – социологик тадқиқотнинг энг дастлабки босқичида 
амалга оширилади. У социологик сўровда бутун аҳолини ёппасига 
сўровга жалб қилишнинг имконияти чекланганлиги учун асосли 
қўлланилади.
2. Саралаш методикаси деганда социологик сўровга жалб қилиш 
мумкин бўлган эҳтимолий респондентларни қидириш ва танлашга 
оид методлар, усуллар ва жараёнлар мажмуаси тушунилади. Ушбу 
методика асосан саралашни лойиҳалаштиришга қаратилган.
3. Саралаш лойиҳаси
 
деганда объектдан кейинчалик сўров 
билан қамраб олинадиган одамлар (ёки бошқа ахборот манбалари) 
йиғиндисини ажратиб олиш принципларини кўрсатиш тушунилади. 
Ўз ўрнида, у саралаш ҳажми, саралаш тури ва методи ҳамда саралаш 
паспортидан иборат.
4. Респондентлар базасини шакллантириш учун саралаш ҳажмини 
тузиш керак. Саралаш ҳажми умумий ва танланган йиғимлардан 
иборат. Айнан ана шу йиғимлар ўртасидаги фарқ ёки ўхшашликлар 
тадқиқотнинг репрезентативлигига бевосита таъсир кўрсатади.


107
5. Саралаш методикасининг репрезентативлигини таъминлаш 
учун умумий йиғимнинг ҳар бир бирлиги танланган йиғим таркибига 
тушишга тенг ҳуқуқли эҳтимолга эга бўлиши, умумий йиғим 
бирликларини бир ёқламали саралашдан қочиш ҳамда саралаш имкон 
қадар ўхшаш, бир хил йиғимлардан амалга оширилиши керак.
6. Саралаш икки гуруҳга бўлинади: тасодифий ва нотасодифий 
саралаш турлари. Умуммиллий сўровларда асосан тасодифий, 
мақсадли ва тор доирадаги сўровларда эса нотасодифий саралаш 
методлари қўлланилади.
7. Саралаш амалиётида икки хил хато юзага келиши мумкин: 
эҳтимолий ва тизимли хатолар. Ўз ўрнида, эҳтимолий хато 
статистик чалкашликлар оқибатида, тизимли хатолар эса социолог-
тадқиқотчининг касбий малакасизлиги натижасида юзага келиши 
мумкин.

Download 2,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   123




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish