Kasimova Gulyar Axmatovna Sholdarov Dilshod Azimiddin o’g’li

 
5.7. G’aznachilik tizimida pensiya nazoratini takomillashtirish 
Davlat byudjetining kassa ijrosini samarali tarzda tashkil etish, Davlat 
byudjeti mablag’larining tushumi va sarfi ustidan nazoratni yanada kuchaytirish, 
Davlat byudjeti mablag’larini g’aznachilik tizimida boshqarish orqali byudjetning 
iqtisodiyotdagi rolini yanada kuchaytirish maqsadida, O’zbekiston Respublikasi 
Byudjet kodeksi amaliyotga kiritildi. O’zbekiston Respublikasi Byudjet 
kodeksining qabul qilinishi va g’azna ijrosining amalga kiritilishi muhim ahamiyat 
kasb etadi. Buning natijasida g’aznachilik tizimi orqali byudjet mablag’larining 
maqsadli sarflanishi yuzasidan nazoratni kuchaytirishga alohida e’tibor qaratildi. 
Ushbu jarayonda g’aznachilik organlari tomonidan Davlat byudjeti kassa ijrosida 
dastlabki va joriy nazorat amalga oshiriladi, g’aznachilik organlarida ichki nazorat 
bo’limlari tashkil qilinadi.

Davlat byudjeti kassa ijrosini amalga oshirish bo’yicha belgilangan tartibning 
to’g’ri amalga oshirilishini nazorat qilishga qaratilgan “Ichki nazorat” xizmatini 
rivojlantirish 
va 
takomillashtirish 
byudjet 
mablag’laridan 
foydalanish 
samaradorligini sezilarli darajada oshiradi. G’aznachilik organlarida tashkil etilgan 
Ichki nazorat bo’limlarining moddiy-texnik bazasini barcha pog’onalarda 
mustahkamlash, uni malakali kadrlar bilan ta’minlash kabi keng ko’lamli ishlarni 
amalga oshirish muhim ahamiyat kasb etadi.
Davlat byudjeti g’azna ijrosida Ichki nazoratni tashkil etish jarayonlari 
belgilab olingan
86
: 
86
O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 2007 yil 24 dekabrdagi “Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyatlar va 
Toshkent shahar G’aznachilik boshqarmalari va tuman (shahar) g’aznachilik bo’linmalarida “G’aznachilik operatsiyalarini 
nazorat qilish guruhi/sektori/mutaxassisliklarini kadrlar bilan to’ldirish hamda Ichki nazoratni mustahkamlash” 
to’g’risidagi Yo’riknoma. 

---

172 
–
G’aznachilikning barcha boshqarmalari va bo’limlarida ichki nazoratni 
tashkil etish; 
–
G’aznachilik boshqarmalari va bo’limlarining mansabdor shaxslari va 
xodimlar tomonidan ichki nazoratni amalga oshirish; 
–
Ichki nazoratni uzluksiz va davomiy tartibda amalga oshirish; 
–
xodimlarning lavozim majburiyatlarini samarali taqsimlash; 
–
g’aznachilik operatsiyalarini faqat bir nafar xodim tomonidan bajarilmaslik 
(g’aznachilik operatsiyalari bo’lim boshlig’i o’rinbosari, bo’lim boshlig’i, 
boshqarma boshlig’i tomonidan ko’rib chiqilib, tasdiqlanishi va g’aznachilik 
operatsiyasiga ruxsat berilishi). 
G’aznachilikdagi ichki nazorat o’z vakolatlariga muvofiq, g’azna 
operatsiyalari jarayoni ustidan tezkor boshqaruvni va nazoratni amalga oshiradi. 
G’aznachilikdagi ichki nazorat – bu davlat byudjetining g’azna ijrosi jarayonida 
amalga oshiriladigan barcha operatsiyalarning to’g’ri yo’lga qo’yilishi va amalga 
oshirilishi ustidan nazoratdir. Quyidagi rasmda g’aznachilik operatsiyalarini 
nazorat qilish bo’limlarining vazifalari berilgan.
Davlat byudjeti kassa ijrosini amalga oshirish bo’yicha belgilangan 
tartiblarning to’g’ri amalga oshirilishini nazorat qilishga qaratilgan “Ichki nazorat” 
xizmatini rivojlantirish va takomillashtirish byudjet mablag’laridan foydalanish 
samaradorligini sezilarli darajada oshiradi. Hozirgi kunda byudjet intizomiga rioya 
qilish, moliyaviy nazoratning rolini oshirish masalasi nazariy jihatdan ham, amaliy 
jixatdan ham, avvalo umumjamiyat manfaatlari nuqtai nazaridan namoyon 
bo’lmoqda. Byudjet intizomiga rioya etilishi, shu jumladan g’azna ijrosidagi ichki 
nazorat aksariyat rivojlangan davlatlarda samarali tarzda amalga oshirilmoqda.