Kasbiy psixologiya

Psixologiyaning predmeti - konkret
shaxs, uning jamiyatdagi xulq - atvori
va turli faoliyatlarining o’ziga xos
tomonlaridir.

Inson psixologiyasini bilish, o’z taraqqiyotini va iqtidorini tashkil etishni
bilish, har qanday yosh davrda ham optimal ravishda ishga yaroqlilikni, turli
o’zgarishlarga psixologik jihatdan tayyorlikni ta’minlash, yangicha fikrlash va
tafakkur qilish, ro’y berayotgan jarayonlarni obyektiv va to’g’ri idrok qilish
qobiliyatini rivojlantirish muammosini ilgari surdi.



Shunday qilib, psixologiya fani o’rganadigan jarayonlar va hodisalar
murakkab va xilma-xil. Ularni o’rganishning ikki jihati bor: bir tomondan, ularni
o’rganish qiyin, ikkinchi tomondan oson ham. Oxirgi jihati xususida shuni aytish
mumkinki, bu hodisalar bevosita bizning o’zimizda berilgan, ularni uzoqdan
qidirish, mavhum analogiyalar qilish shart emas, boshqa tomondan, ular o’zaro bir-
birlari bilan bog’liq va umumiy qonuniyatlar va prinsiplarga bo’ysunadi. Demak,
psixologiyaning predmeti aniq shaxs, uning jamiyatdagi xulq-atvori va turli ichki
kechinmalari, amallari va faoliyatlarining o’ziga xos tarzda ongi tomonidan aks
ettirilishidir, deb ta’riflash mumkin.
Inson psixikasini o’rganishda fiziologiyaning oliy nerv faoliyatini
tadqiqotlarida erishilgan yutuqlari alohida ahamiyat kasb etadi.
Xususan A.R.Luriyaning bosh miya bloklari spetsializatsiyasi ta’limoti. U 3
ta blokni farqlaydi:
a) energetik – miya normal ishlash tonusini quvvvatlash;
b) qabul qilish, qayta ishlash va axborotni saqlash;
v) faoliyatni programmalashtirishni tartibga solish va nazorat qilishni
ta’minlash.
Bosh miya yarimsharlari funksiyalarining muayyan yo’nalishi alohida
ahamiyat kasb etadi.

1

-jadval