O‘quv yili II semestr Variant -1 Uzoqdan, chayla tomondan, itning: «vov, vov, vov»

(2021-2022-o‘quv yili II semestr)
Variant -1
1. Uzoqdan, chayla tomondan, itning: «vov, vov, vov» degan ovozi eshitildi. Ushbu gap o‘zlashtirma gapga qay ko‘rinishda aylantiriladi?
A) Uzoqdan, chayla tomondan, it «vov, vov, vov» deb hurdi. B) Uzoqdan, chayla tomondan, itning vovillagani eshitildi. C) Itning: «Vov, vov, vov», deb vovillagani uzoqdan, chayla tomondan eshitildi.
D) O‘zlashtirma gapga aylanmaydi.
2. Ko‘chirma gap bilan muallif gapining o‘rni qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
A) Ko‘chirma gap faqat muallif gapidan oldin keladi. B) Ko‘chirma gap faqat muallif gapidan keyin keladi. C) Muallif gapi faqat ko‘chirma gap orasida keladi. D) Ko‘chirma gap muallif gapidan oldin, keyin yoki uning ichida, muallif gapi esa ko‘chirma gap orasida kelishi mumkin.
3. Ko‘chirma gaplar nisbatan qaysi uslublarda ko‘proq qo‘llanadi?
A) so‘zlashuv va badiiy uslubda B) ommabop va so‘zlashuv uslubida C) ilmiy va badiiy uslubda D) so‘zlashuv, rasmiy va badiiy uslubda
4. - Anavi erda, - u Sherzodning qo‘lidagi xatga imo qildi, - to‘g‘ri yozishibdi. Ushbu gap qaysi qatorda to‘g‘ri izohlangan?
A) ko‘chirma gap B) sodda yoyiq gap C) kirish gapli gap D) qo‘shma gap
5. Ko‘chirma gap bilan birga qo‘llanadigan muallif gapi kesimining ifodalanishi haqida bildirilgan qaysi fikr to‘g‘ri?
A) faqat demoq fe’li bilan B) faqat so‘zlamoq fe’li bilan
C) faqat gapirmoq fe’li bilan D) demoq, aytmoq, so‘zlamoq, gapirmoq kabi fe’llar bilan
6. Muallif gapi kesimining qaysi fe’llar bilan ifodalanishi to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping.
A) dedi, ko‘rdi, yog‘di, ko‘kardi; B) so‘radi, ishondi, chiqdi, chiqdi, ketdi; C) uyg‘ondi, yuvindi, tarandi, gapirdi; D) aytdi, gapirdi, so‘zladi, buyurdi;
7. Qaysi qatordagi ko‘chirma va muallif gaplarida tinish belgilari noto‘g‘ri ishlatilgan?
A) G‘ofir: «Jamila, tur o‘rningdan», - dedi. B) G‘ofir dedi: «Jamila, tur o‘rningdan». C) «Jamila, - dedi G‘ofir, - tur o‘rningdan». D) Barcha javoblarda tinish belgilari to‘g‘ri ishlatilgan.
8.- Chumchuqdan qo‘rqqan tariq ekmaydi,- dedi Xalil ota odatdagicha kulimsirab. Ushbu misolda nega ko‘chirma gapdan keyin vergul va tire qo‘yilgan?
A) ko‘chirma gap darak gap bo‘lgani uchun B) ko‘chirma gap so‘roq gap bo‘lgani uchun C) ko‘chirma gap his-hayajon gap bo‘lgani uchun D) ko‘chirma gap muallif (avtor) gapidan oldin kelgani uchun
9. Birinchi qismida nuqta (.) belgisi bo‘lgan ko‘chirma gap o‘rtasida kelgan muallif gapidan so‘ng qanday tinish belgisi qo‘yiladi?
A) vergul B) nuqta C) ko‘p nuqta D) tire
10. Birinchi qismida ko‘p nuqta (...) belgisi bo‘lgan ko‘chirma gap o‘rtasida kelgan muallif gapidan so‘ng qanday tinish belgisi qo‘yiladi?
A) vergul B) nuqta C) ko‘p nuqta D) tire
11. Birinchi qismida undov belgisi (!) bo‘lgan ko‘chirma gap o‘rtasida kelgan muallif gapidan so‘ng qanday tinish belgisi qo‘yiladi?
A) vergul B) nuqta C) ko‘p nuqta D) tire
12. Qanday holatda ko‘chirma gapdan keyin qo‘shtirnoq yopilgach, vergul hamda tire qo‘yiladi?
A) ko‘chirma gap muallif gapidan oldin kelsa B) ko‘chirma gap muallif gapining ichida kelsa C) ko‘chirma gap darak gap bo‘lsa D) ko‘chirma gap undov gap bo‘lsa
13. “Paxtadan mo‘l hosil olsak... – dedi u – Mana yengil mashinaning kaliti desa-ya” Ushbu ko‘chirma gapdagi muallif gapidan so‘ng qanday tinish belgisi qo‘yilishi kerak?
A) tire to‘g‘ri qo‘yilgan B) nuqta C) vergul
D) nuqtali vergul
14. Tinish belgisi noto‘g‘ri qo‘llangan ko‘chirma gapni aniqlang.
A) - Yuzingizni erga qaratmayman, - dedim komil ishonch bilan. B) - Muzaffar aka, arang topdik sizni, - dedi jilmayib. C) - Yiling uyqu, muchaling yostiqmi? - dedi tuyog‘i bilan qor titkilayotgan otining jilovini siltab.
D) - Nima bo‘ldi, - dedi yana chirqillab.
15. O‘zlashtirma gap qatnashgan qatorni aniqlang.
A) Zamira o‘z sinfdoshlari haqida to‘lib-toshib gapirdi. B) O‘quvchilar gazeta va jurnallarga obuna bo‘lmoqdalar. C) Bolalar, ko‘cha qoidalariga to‘liq rioya qiling. D) Nasiba oyoqlari sovuqdan zirqirab og‘riyotganini aytdi.
16. O‘zlashtirma gap qaysi qatorda?
A) Ernazar akaning aytishicha, o‘sha yili saraton juda issiq boshlangan ekan. B) - Jinoyat qilgan jazo tortadi-da, nahot mukofot olsa, - dedi qizlardan biri. C) Siz, o‘ylab qarasam, shu ishga loyiq ekansiz. D) Yozuvchi yolg‘on so‘zdan olam bezor ekanligini aytgan edi.
17. Qaysi qatorda o‘zga gap shakli o‘zgartirilib, mazmuni berilgan?
A) Bobur navkarga ellik qadamcha nariga borishni buyurdi.
B) «Insonning mohiyati uning xohishlarida aks etadi», - dedi Abdulaziz. C) «Bilim yodlash bilan emas, fikrlash bilan orttirilgandagina haqiqiy bilimdir», – deb yozgan edi buyuk L.N.Tolstoy. D) «Bolalarni fanga qiziqtirish uchun aqlni ishlata bilish kerak», - dedi Muzaffar kulimsirab.
18. O‘zlashtirma gap kesimining ifodalanishi qaysi javobda noto‘g‘ri?
A) aytmoq fe’li bilan B) gapirmoq fe’li bilan
C) demoq fe’li bilan D) buyurmoq fe’li bilan
19. Qaysi misol o‘zlashtirma gap?
A) Tabassum yaxshilikning belgisidir. B) Deydilarki, oyda ham dog‘ bor. C) «Kitob aqlning kaliti», - dedi bobom. D) Sinf rahbarimiz maqtanchoq bo‘lmaslikni uqtirdi.
20. O‘zlashtirma gap berilgan qatorni toping.
A) Mahbuba Ozodaxonga o‘zaro izzat-hurmatsiz do‘stlik bo‘lmasligini aytdi. B) O‘qituvchi o‘quvchilardan uy vazifasini so‘radi. C) Sobirjon bizdan ta’tilda qaerga borishimizni so‘radi. D) A va C
21. O‘zga gap (o‘zgalar nutqi) qaysi javobda aks etgan?
A) Safardan qaytgan kishi o‘z taassurotlarini gapirib berdi. B) Har kim har xil dori-darmon aytdi. C) Kimdir uning yolg‘on ovchi ekanini aytdi. D) Kenja uning ustidan muharrirga arz qildi.
22. O‘zlashtirma gap qaysi qatorda berilgan?
A) O‘zining qanday qarorga kelganini aytib berdi. B) Safarov ertaga bajarilishi kerak bo‘lgan ishlar to‘g‘risida gapirdi. C) Rahmonqulov mashinani orqaga qaytarishni buyurdi. D) Bu orada Hasanali boshdan-oyoq hikoyasini so‘zlab chiqdi.
23. Qaysi qatordagi gap o‘zlashtirma gap?
A) Zaynab egachisi Xushro‘ydan etti yosh chamasi kichik edi. B) Xushro‘y uzun bo‘yli, qotmaroq qiz edi. C) Ma’lum bo‘ldiki, rais qishloqqa jo‘nabdi. D) O‘qituvchimiz maqtanchoq bo‘lmaslikni, boshqalarni hurmat qilishni uqtirdi.
25. Karima derazadan boshini chiqarib, ularga qarab qo‘ydi. Ushbu gapdagi vaziyat holini aniqlang.
A) ularga B) qarab C) derazadan D) boshini chiqarib
26.Ohang vositasida bog‘langan qo‘shma gaplarning qaysi birida shuning uchun bog‘lovchilarini qo‘llash mumkin?
A) Jismimiz yo‘qolur, o‘chmas nomimiz. B) Qishloq obod, mening ko‘nglim shod. C) Shaharlar boqiydir, umr o‘tkinchi, daryolar sobitdir, suvlar ko‘chkinchi. D) Shamol oldindan esardi, unga qarab borishim uncha qiyin emas edi.
27. Bog‘langan qo‘shma gap berilgan qatorni toping.
A) Og‘ir eshik unsiz ochildi-da, qop-qorong‘i zalga nur yopirilib kirdi.
B) Keyin bir lahza ko‘zlarini yumdi-da, yuziga kaftini bosdi.
C) Zuhra oynavand eshikni ochdi-da, ichkariga kirib ketdi.
D) U g‘azab bilan baqirdi-da, mashinasini keskin burdi.
28.Biriktiruv bog‘lovchili bog‘langan qo‘shma gap berilgan qatorni toping.
A) Lolalar uchun oftob yaxshidir, Bolalar uchun odob yaxshidir.
B) Ko‘m-ko‘k tog‘li yaylovlarda o‘tov oqarib, er-u ko‘kni podalarning shovqin-suroni tutdi.
C) O‘ziga berilgan aqlsiz tentak bo‘lsa, o‘zini bezagan xushro‘y satangdir.
D) Chor atrofda esardi ellar, Va bog‘larda qushlar chiyillar.
29.Zidlov bog‘lovchili bog‘langan qo‘shma gap berilgan javobni toping.
A) Boshqalarni bilmayman-u, suyak sho‘rva Kulala ikkovimizga zo‘rlik qildi.
B) Sen berahm bo‘lsang ham, ammo Men dushmanlik qilmasman aslo.
C) Har qanday qonunga ham chap berish mumkin, lekin uyatga chap berib bo‘lmaydi, chunki qonun odamdan tashqarida, uyat esa odamning ko‘ksida bo‘ladi.
D) Hozirgi zamonda sichqon tutmaydigan mushuk ham odamning ko‘ziga xunuk ko‘rinadi.
30. Biriktiruv bog‘lovchilari yordamida bog‘langan qo‘shma gapni tashkil etgan sodda gaplar o‘rtasida qanday munosabat ifodalanadi?
A) payt munosabat B) Gap mazmuniga ko‘ra turli munosabat ifodalanishi mumkin
C) zidlik munosabati D) sabab yoki natija munosabati
31.Madaniy nutqning boshqa barcha kommunikativ sifatlari uning qaysi xususiyati bo‘lgandagina yuzaga keladi? A) Nutq to‘g‘riligi B) Nutq aniqligi C) Nutq sofligi d)Nutq boyligi
32.”Nutq madaniyati “ termini necha xil ma’noda qo‘llanadi?
A) 2 B) 3 C)4 D)faqat bir ma’noda
33.Orfografik va punktuatsion me’yorlar nutqning qaysi xususiyatini o‘zida jamlaydi?
A) Nutq to‘g‘riligi B) Nutq aniqligi C) Nutq sofligi d)Nutq boyligi
34. Avlodlar merosini o‘rganamiz. Ushbu gapda nutqning aniqligiga putur yetkazuvchi so‘z qaysi?
A)Avlodlar B) merosini C) o‘rganamiz D) Jumla to‘g‘ri tuzilgan
35. Nutq mantiqiyligining asosi nima?
A) Fikr tarkibi b) gap qurilishining to‘g‘ri ifodalanishi c) A va B javoblar d) Tafakur qonuniyatlari
36. Ayiruv bog‘lovchili bog‘langan qo‘shma gapni aniqlang.
A) Ko‘z yoshi yo ko‘ngildagi g‘am-g‘ussaning damini kesish, yo berahmning rahmini keltirish uchun to‘kiladi.
B) Uyatsizlik hamma narsa uchun dog‘, hayo hamma narsa uchun ziynatdir.
C) Qorong‘i kechada otilgan mushak ham go‘zal, quyoshga qarab xandon tashlab turgan gul ham go‘zal.
D) Dam jahlim chiqadi, dam kulgim keladi.
37. Ergash gapli qo‘shma gapni aniqlang.
A) Bir xil talantga ega bo‘lgan ikki odam bir xildagi sharoitda ikki olam bo‘lib qolishi mumkin. B) Xalqqa yaxshilikni o‘rgatib, o‘zini unutgan olim o‘zini yondirib, xalqqa yorug‘lik bergan shamga o‘xshaydi. C) Detal pardoz emas, husn bo‘lib asarni ochishi kerak. D) Tirik, ya’ni yurakdan chiqqan jo‘shqin nutq o‘likni tiriltirsa, o‘lik, ya’ni yurakdan chiqmagan sovuq nutq, darhaqiqat, o‘likka ham ozor etkazadi.
38. Yaxshilab ta’zirini berish kerak, toki boshqalarga namuna bo‘lsin. Ushbu gapda ergash gap bosh gapga qanday vosita yordamida bog‘langan?
A) ergashtiruvchi bog‘lovchilar orqali B) –sin qo‘shimchasi orqali C) ohang va shaxs-son qo‘shimchalari orqali D) toki yordamchi so‘zi orqali
39. Qaysi qatorda qo‘shma gap bor?
A) Ayting – kirishsin. B) Biz, sinf rahbarimiz aytdi, ertaga sayohatga boramiz. C) Kishilar mehnatni qadrlaydilar, ulug‘laydilar. D) Dasturxonni yozib, nonlarni ushatdi.
40. Ushbu birliklardan qaysi biri qo‘shma gapning teng huquqli qismlarini bog‘lashda ishtirok etadi?
A) -u, -yu, -da B) va, hamda, ammo, lekin
C) chunki, shuning uchun D) A, B