Kasbiy pedagogika

N azorat savollari:
1. O 'zbekiston Respublikasi davlat t a ’lim siyosatining qanday asosiy tamoyillari
bor, uning mazmuni nimalardan iborat?
2. Milliy dasturning kadrlar tayyorlash tizimi va mazmuni nimalardan iborat?
3. Kadrlar tayyorlash tizimi rivojlanishining asosiy y o ‘nalishlari qanday?
4. Milliy dasturni amalga oshirish bosqiehlari va uning m azmuni qanday?
5. Kadrlar tayyorlash milliy m odelining asosiy, tarkibiy qismlari qanday'?
6. Uzluksiz ta ’lim tizim ini amalga oshirish va rivojlantirish tam oyillari qanday?
7
.
M illiy dasturni amalga oshirishning asosiy tashkiliy chora-tadbirlari qan­
day?
91

---

6-B O B . T A’L I M N I S T A N D A R T L A S H T I R I S H . О ‘RTA
M A X S U S K A S B - H U N A R T A ’LIMI M A Z M U N I,
M A Q S A D VA V A Z IFA L A R I
Tayanch iboralar: Standart, standartlashtirish, ta 'limni standartlashtirish,
ta Timini davlat standard ari, kasbiy tavsifnonm, o'quv reja, tayanch o'quv reja, aka­
demik litsey, kasb-hunar kolleji ta 'limi sifatini nazorat qilish.
6.1. Sivilizatsiya rivojlan ishin in g b o sh la n g ‘ich davrlarid a sta n d ­
artlashtirish k o ‘rsatkich larin in g vu ju dga kelishi
T a ’limni standartlashtirish - bu butun dunyo k asb-hunar t a ’limini 
islohotlashtirishdagi eng yirik tendensiyalardan biridir. Uni krizisni 
yengib o 'tish n in g asosiy vositasi sifatida hisoblaydilar.
Jam iyatda sodir boMayotgan bugungi yangiliklar h a m d a iqtisodiy 
o ‘zgarishlar ta 'lim tizimiga, xususan, o ‘rta m axsus kasb hunar t a ’- 
limiga boshqacha yondashishni talab qiladi. Shunday ekan o 'r ta m a x ­
sus k asb-hunar t a ’limi standartlarini ishlab chiqm asdan turib, ja h o n
bozoriga chiqa oladigan. kasbiy m ohirlik darajasi y u qori b o 'lg a n
ra qobatbardosh m utaxassislarni tayyorla b bo'lm aydi.
K a drlar tayyorlash m illiy dasturining asosiy am a lg a oshirish 
v azifalaridan biri ta ’lim oluvchilarning tayyorgarlik sifati va ixtisosiga 
zaruriy talablarni, ularning m ad an iy va m a ’naviy, ruhiy darajalarini 
aniqlab beruvchi davlat t a ’ lim standartlarini yaratish va tatbiq etishdir.
X alqaro talablarga j a v o b beruvchi o 'r ta maxsus, k asb-hunar t a ’" 
limi davlat standartlarini (D T S) ishlab chiqish birinchidan. O 'z b e ­
kiston Respublikasi va rivojlangan m am lakatlarda kasb-hunar t a ’li­
mi ekvivalentligini ham da o 'z navbatida m am lakatim izning xalqaro 
m eh n at bozorida to ‘siqlarsiz ishtirok etishini t a ’m inlaydi, ikkinchi- 
dan, t a ’lim xizmatlari sifatiga aniq (q a t’iy) talablarni belgilab q o 'y is h
natijasida, kadrlar tayyorlash sifatini oshiradi ham da t a ’lim muas- 
sasalari ishining samaradorligini nazorat qilish tizimini tartibga soladi.
0 ‘zbekiston R espublikasi Vazirlar M a h a k a m a s in in g 2000-yil 
16-oktabrdagi 400-sonii « O 'r t a m axsus. kasb-hunar t a ’limi dav-
92

---

lat standartlarini tasdiqlash» t o ‘g ‘risida»gi qaro rig a asosan, 0 ‘rta 
m axsus, kasb -h u n ar ta 'lim i davlat standartlari tasdiqlandi. Tarmoq 
standartlari Oliy va o 'r ta m ax su s t a ’lim vazirligi t o m o n id a n bos- 
q ic hm a-bosqic h yangidan tashkil etilayotgan a k a d e m ik litsey va kasb- 
hunar kollejlarida ularni aprobatsiya qilish ( m a ’qullash) tu gagandan 
so 'n g tasdiqlanadi. K eyingi sahifadagi j a d v a l d a 0 ‘rta m axsus, kasb- 
hunar ta 'lim i davlat standartlari tizim i keltirilgan.
O 'M K H T n i standartlashtirishning m a q sa d va vazifalari tam oyillari 
va nazorat turlari yuqoridagi Vazirlar M a h k a m a s in in g qarori bilan 
tasdiqlangan 0 ‘M K H T D T S «A sosiy qoidalar», standartida belgilab 
berilgan.
O 'M K H T standartlarining jo riy etilishi q u yidagi m a q s a d la r am alga 
oshirilishini nazarda tutadi:
- O 'M K H T n i n g y u k s a k sifatini h a m d a m a m la k a td a am a lg a oshi- 
rilayotgan chu q u r iqtisodiy va ijtimoiy islohotlarni, rivojlangan 
d em okra tik davlat barpo etish talablariga j a v o b beruvchi raqo- 
batbardosh kadrlar tayyorlanishini t a ’m inlash;