Касбий қайта тайёрлаш йўналиши

Жонли табиат 
Ўсимликлар дунёси: 

Болаларни хонаки ўсимликлар билан таништириш; 

Уларни фарқлаш ва хусусиятларини: шакли, ҳажми, шохлари, 
барглари ва гулларининг рангини тавсифлашга ўргатиш; 

8-9 турдаги сабзавотлар ва 5 турдаги меваларни белгилари: шакли, 
рангги, ҳажми, мазаси, овқатга қўллаш усули бўйича таққаослаш ва 
тавсифлашни ўргатиш;

умумлаштирувчи сўзлардан фойдаланишга ўргатиш: сабзавотлар, 
мевалар; 

болаларда ҳовлидаги барча ўсимликларнинг талаб-эҳтиёжлари ҳақида 
тасаввурларини аниқлаштириш; 

Болаларга ўсимликларнинг вегетатив кўпайиши ҳақида билим бериш. 
Хонаки ўсимликлар мисолида қаламча, пиёзча, тупни бўлиб янги ўсимликни 
ўстириш мумкинлигини кўрсатиб бериш.

Ўсимликларнинг ривожланиши учун ёруғлик, сув, иссиқ ҳарорат, 
унумли тупроқ бўлиши лозим. Ҳар бир ўсимлик тури алоҳида парвариш 
эитилиши зарур;

Болаларнинг боғда, полизда, гулзорда сабзавотлар ва гул кўчатларини 
ўстириш ҳақидаги тасаввурларини умумлаштириш. Ўсимликларнинг айрим 

---

87 
турлари мисолида уларни уруғдан уруғгача ўсиши ва ривожланиш кетма-
кетлигини, ниҳолнинг (уруғнинг) униб чиқиш шарт-шароитларини, уларни 
парвариш қилиш усуллари тавсифлаш;

Болаларни қайси белгиларига кўра хонаки, боғ, дала, полиздаги 
ўсимликлар маданий турларга, ўрмон ва чимзордаги ўсимликлар эса – ёввойи 
турларга мансублигини аниқлаб олишни ўргатиш 
Ҳайвонот дунёси: 

Болаларни уларга таниш бўлган йирқич ҳайвонларнинг (қуён тулки, 
бўри ва ҳоказо, мослашувчан хусусиятлари ҳамда табиат бурчагидаги судралиб 
юрувчилар (тошбақа) билан танишитириш;

Ҳайвонларнинг тузилиши, танаси ва хатти-ҳаракати ва ташқи муҳитга 
мослашиш белгиларини ажратиш, ажратиб олинган белгиларни уларнинг яшаш 
жойи ва турмуш тарзи билан солиштиришни ўргатиш; 

Узун кучли оёқлар тез югуриш имкониятини беради (бўри). Орқа 
оёқлари олдингиларидан узунроқ бўлса, жонивор (қуён, олмахон) сакраб 
ҳаракат қилади; 

Ичкарига қайрилиб кетган ўткир тирноқлар дарахтга тирмашиб 
чиқишга (олмахон); ерни қазишга имкон беради (юмронқозиқ, тошбақа); 

Кўпгина ҳайвонларда яққол намоён бўладиган мослашувчанлик 
хусусиятларга, масалан, душманлардан ҳимояланишга ёрдам берадиган ташқи 
муҳитга мос ранг (қуён, олмахон, тошбақа ва бошқ.), қаттиқ устки қопламага 
(тошқаба эга бўлади); 

Табиат бурчагида яшаётган қушлар ҳақидаги тасаввурларни: 
тутқунлик ҳолатидаги ташқи хатти-ҳаракат ва турмуш тарзи хусусиятлари, 
уларнинг табиий шароитдаги ҳаётини (қаерда яшаши, нима билан озиқланиши, 
болалаш пайти) аниқлаштириш; 

Қушларнинг парвозга мослашувчанлиги (кенг ёйилиб-ёпиладиган 
қанотлар, думи, енгил патлари ҳавода учишига имкон яратади) ҳақидаги 
билимларни шакллантириш;

---

88 

Болаларни аквариумдаги балиқлар танаси ва хатти-ҳаракатларининг 
нинг мослашувчанлик белгилари билан таништириш; 

Тана шакли, катта-кичиклиги, кўзлар, оғизнинг ўлчами ва 
жойлашувини хатти-ҳаракатлар хусусиятлари (яшаш жойи, ҳаракатланиш 
усуллари, овқатланиш жиҳатлари) билан солиштиришни ўргатиш; 

Ҳайвонларнинг ўсиши ва ривожланиши ҳақидаги болаларнинг 
тасаввурларини кенгайтириш