Kasbi bo’yicha O’quv dasturlari to’plami

Seminar
Kurs ishi (loyihasi)
1	Kirish. Oziq-ovqat mahsulotlarining kimyoviy tarkibi, sifatiga ta’sir etuvchi omillar.	2	2	2
2	Sabzavot va ho’l mevalar	6	4	2		2			2
3	Baliq va baliq mahsulotlari	4	4	4
4	Go’sht va go’sht mahsulotlari	10	6	4		2			4
5	Sut va sut mahsulotlari.	10	6	4		2			4
6	Tuxum va tuxum mahsulotlari.	2	2	2
7	Yog’lar	2	2	2
8	Don va don mahsulotlari	6	4	2		2			2
9	Kraxmal, shakar asal va qandolat mahsulotlari.	9	6	4		2			3
10	Ta’m beruvchi mahsulotlar.	5	4	2		2			1
11	Pazandachilikda rioya etiladigan sanitariya gigiyena va texnika xavfsizligi qoidalari. Mahsulotlarga birlamchi va issiqlik ishlovi berish	2	2	2
12	Suyuq taomlar	12	8	2	6				4
13	Sabzavotlardan tayyorlanadigan taomlar	10	6		6				4
14	Yorma va makaron mahsulotlaridan tayyorlanadigan taomalar	6	4		4				2
15	Tvorog va tuxumdan tayyorlanadigan taomlar	4	4		4
16	Baliqdan tayyorlanadigan taomlar	6	4		4				2
17	Go’shtdan tayyorlanadigan taomlar	18	12	2	10				6
18	Parranda go’shtidan tayyorlanadigan taomlar	4	4		4
19	Yaxna taom va tamaddilar.	12	8	2	6				4
20	Shirin taomlar	6	4		4				2
21	Xamirli taomlar va pishiriqlar	30	20	2	18				10
22	Issiq va yaxna ichimliklar. Dasturxon tuzash qoidalari	2	2	2
23	Parhez va bolalar taomi	2	2		2
	Jami:	170	120	40	68	12			50

“Oziq-ovqat tovarshunosligi va ovqat tayyorlash texnologiyasi” fanidan laboratoriya, amaliy mashg`ulotlar va mustaqil ishlarni tashkil etish bo`yicha ko`rsatmalar.

Oziq-ovqat tovarshunosligi fani bo`yicha o`tkaziladigan laboratoriya mashg`ulotlari uchun kerakli jihoz va asboblar, oziq-ovqat mahsulotlaridan namunalar, o`quv qurollari, darsliklar, qo`shimcha adabiyotlar, ommaviy axborot vositalari kerak.
“Ovqat tayyorlash texnologiyasi” fani bo’yicha har bir bo’lim keng yoritilib berishi, albatta, amaliy mashg’ulotlar orqali bajariladi. Bunda o’qituvchi o`quvchilarga oldindan amaliy mashg’ulot mavzularini tavsiya etadi, reja berish maqsadga muvofiqdir. Har bir o’tkazilgan amaliy mashg’ulot, albatta, tekshiriladi va baholanadi.
Amaliy ishlarni tashkil etish o’quvchining mustaqil ishlarining davomi bo’lishi kerak.
Bo’lim mavzulari yoritilib o’tib bo’lingandan keyin shu bo’lim mavzularini mustahkamlab, yakuniy dars o’tiladi va baholanadi.


Foydalanilgan adabiyotlar
1. N.A. Anfimova va L.L. Tatarskaya. «Pazandachilik». Toshkent, 2002-yil.
2. R.Normaxmatov. «Oziq-ovqat maxsulotlari tovarshunosligi». Toshkent, 2002-yil.
3. A.Madraximov «O’zbek taomlari». O’qituvchi, 2011-yil.
4. D.M. Nosirova «Oziq-ovqat mahsulotlari tovarshunosligi». O’quv qo’llanma, 2011-yil.
5. D.M. Nosirova «Pazandachilikni o’rgatish metodikasi». O’quv qo’llanma, 2009-yil.


Foydalanishga tavsiya etiladigan internet tarmog`i
http:// www. Taomlar.UZ
http:// www. Taomlar SB.UZ
http:// www. Dunyo taomlari.UZ
http:// www. Asosiy taomlar.UZ.


O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O`RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI
O`RTA MAXSUS, KASB – HUNAR TA`LIMI MARKAZI

Ro`yxatga olingan №KMD 3141602 – 2.15 “15” avgust 2012-yil

Vazirlikning 2012 yil 15 avgustdagi 332-1-sonli buyrug’i bilan tasdiqlangan

OVQATLANISH FIZIOLOGIYASI ASOSLARI,
SANITARIYA VA GIGIYENA
fanidan o`quv DASTURI
Fan dasturi Oliy va o`rta maxsus, kasb-hunar ta`limi tayyorlov yo`nalishlari bo`yicha Muvofiqlashtiruvchi kengashning 2012-yil “24” iyuldagi “3”-son majlis bayoni bilan ma`qullangan.

Fan dasturi 1-Toshkent Pedagogika kollejida ishlab chiqildi, bilim sohasi bo`yicha sho`ba kelishuvidan o`tkazildi (1-sonli kelishuv Bayoni 2012-yil 16-iyul).

Tuzuvchilar:	M.Xo`jayeva	–	1-Toshkent pedagogika kolleji o’qituvchisi.
Taqrizchilar:	Q.O.Dodayev	–	Toshkent kimyo-texnologiya instituti professori
	M.Mo`minova	–	Nizomiy nomli TDPU katta o`qituvchisi

Kirish
Ovqatlanish fiziologiyasi asoslari, sanitariya va gigiyena fanini o`qitishdan maqsad o`quvchilarga oziq-ovqat sanitariyasi va gigiyenasi, ovqatlanish fiziologiyasi, mikrobiologiya asoslari haqida bilim berishdir.


Fanni o`rganish natijasida o`quvchilar quyidagi ko`nikmalarga ega bo`lishlari kerak:
-oziq-ovqatlar bilan ishlashda sanitariya-gigiyena qoidalariga rioya qilish;
-organizmda modda va energiya almashinuvini;
-ovqatlanish tarkibini;
-parhez uchun tavsiya etilgan mahsulotlardan ovqat tayyorlash;
-ovqatdan zaharlanishni oldini olishni;
-nomexanik, mexanik jihozlardan: saralovchi, tozalovchi, qiymalovchi, aralashtiruvchi
jihozlarni tuzilishi, ishlatilishi, texnik xavfsizligi.
-issiqlik jihozlaridan elektr, gaz, qattiq yoqilg`ida ishlovchi jihozlarni tuzilishi, ishlatilishi, texnik xavfsizligi.


Fanni o`rganish natijasida o`quvchilar quyidagi bilimlarga ega bo`lishlari kerak:
-ovqatlanish korxonalaridagi jihozlar;
-dezinfeksiya qilishga qo`yilgan sanitariya talablari;
-ovqatdan zaharlanishni oldini olish;
-ovqat hazm qilish a`zolarini;
-ovqatlanish tartibini;
-ovqatlarni to`yimlilik qiymatini;
-mahsulotlarga ishlov berish, tayyorlash qoidalarini;
-nomexanik, mexanik asboblarni tuzilishi va ishlatilishi;
-parhez taomlari va ularga ishlatiladigan mahsulotlarga qo`yiladigan talablar.


Fanning o’quv rejasidagi boshqa fanlar bilan o’zaro bog’liqligi, uslubiy jihatdan uzviyligi va ketma-ketligi.
Mazkur fanni o’zlashtirish uchun o’quvchi “Umum ta’lim” fanlaridan kimyo, biologiya, “Kasbiy ta’lim fani” anatomiya, fiziologiya va gigiyena, “Maxsus fanlar”dan oziq-ovqat tovarshunosligi, ovqat tayyorlash texnologiyasi kabi fanlarni chuqur o’zlashtirgan bo’lishlari talab etiladi. O’quv rejaga ko’ra yuqorida keltirilgan fanlar ovqatlanish fiziologiyasi, sanitariya va gigiyena fani bilan birgalikda o’zlashtirilishi lozim.


Fanni o’qitishda zamonaviy axborot va pedagogik texnologiyalari bo’yicha tavsiyalar.
Mazkur dasturda belgilangan bilimlarni o’quvchilarga yetkazishda ularda ko’nikma va malakalarni shakllantirishda, o’quvchilar orasida sog’lom turmush tarzini, sanitariya va gigiyena bilimlarini targ’ibot qilishda, ommalashtirishda axborot va pedagogik texnologiyalaridan keng foydalanish lozim.
- Dasturdagi barcha mavzular o’quv muassasalarida pazandachilik bo’yicha o’tkaziladigan to’garak mashg’ulotlari dasturi bilan uzviy bog’lanishi kerak.
- Ovqatlanish fiziologiyasi asoslari sanitariya va gigiyena fanidan dars o’tish jarayonida turli xildagi ko’rgazmali o’quv qurollarini ko’rsatish va ushbu ko’rgazma bo’yicha o’quvchilarning mustaqil fikrlarini va undan chiqqan xulosalarini o’rganish lozim.
- Amaliy mashg’ulotlarni o’tkazishda oziq mahsulotlarini to’yimliligini aniqlash uchun zarur jadvallar, ko’rgazmali texnik vositalari bo’lishi lozim.
- Ta’lim berishning zamonga xos texnik vositalaridan - slaydlar, multimediya va boshqa kompyuter dasturlaridan foydalanish kerak.
- Ta’lim ikki yoqlama jarayon bo’lgani sababli darsda pedagog bilan o’quvchi ham faol bo’lishi kerak. Pedagog tomonidan berilgan bilimlarga tayangan holda o’quvchilar ijodiy fikrlarini pedagogik texnologiyalardan foydalangan holda bildirishlari kerak.


Asosiy qism
Fanning mazmuni va vazifalari. Umumiy ovqatlanish korxonalarining faoliyatini rivojlantirishda fiziologiya, sanitariya va gigiyenaning ahamiyati. Sanitariya-gigiyena bilimlarini ommalashtirishda to`garak tashkilotchisining vazifalari.