Kasb tanlashga

Ko'nikma —
ongli faoliyat (harakat)ni 
tez, tejam li, to 'g 'ri, 
kam jism oniy va asabiy kuch sarflagan holda bajarish. K o 'nik m a 
shaxsning bilim lari asosida tarkib topadi. D astlabki shakllanish 
bosqichlarida bunday h arakatlar jiddiy diqqat bilan bajariladi, 
keyingi bosqichlarda diqqat bilan nazorat qilish kam ayib boradi 
va natijada avtom atlashgan harakatga aylanadi. Ta’lim m azm u - 
nida «bilim», «ko'nikm a»ni to'ldiradigan atam alardan biri «m a­
laka» tushunchasi mavjud.
M alaka
deganda biz, shaxsning m a’lum kasbga yaroqlilik, 
tayyorlik darajasi, shu kasbda ishlay olishi uchun z aru r bilim , 
ko'nikm alar yig'indisini tushunam iz. M alaka — o 'zin in g shak l­
lanish jarayonida avtom atlashib ketgan, ya’ni ixtiyoriy ravishda 
to'liq takrorlash qobiliyati, odatdagi faoliyat sifatida shakllanib 
bo'lgan h am da m urakkab h arak atlarnin g tarkibiga kiritilgan j a ­
rayonlarni psixologik tanlashga aylanib ketgan ish-harakati, 
faoliyati. Kasbiy axborotlarning tez ko'payib borayotgani ilgari 
o'zlashtirilgan m alakaning yetishm asligini keltirib chiqaradi. Bu 
yetishm aslikni qayta tayyorlash va m alaka oshirish orqali kasbiy 
faoliyatni hozirgi o'quvchilar darajasida davom ettirish im k o n i­
yati hosil bo'lishini tushunam iz.
M alaka osh irish — m ehnat ta ’lim i rnutaxassislarining kasbiy 
bilim va k o 'n ik m ala rin i yangilash ham da rivojlantirish ja ra y o n in i 
ta ’riflaydi. Shuni ta ’kidlash zaru rk i, m ehnat ta ’lim i m etodikasida 
h am da m azk u r ta ’lim n in g o 'zid a boshqa atam alar ko'p m alak a-
48

---

axborotdan foydalanish va turli ha- 
egallash tushi[n^[^^®^^ ta rtib d a m ustaqil bajarish ko‘n ik m alarin i
fanl^ 
o‘q u vch ilam ing m axsus tashkil etiladigan
b o iib tabiiv ’ 
tan ish , m eh n at, estetik, jism oniy faoliyati
tnirihalar 
pslxik jaray o n larin i rivojlantirish,
yo‘naltiriÍgan 
h am d a bilim larn i egallash, o‘zlashtirishga
«r.‘
7
ln<;htiri<
5
i-, 
rnetodikasida h am da m azk u r ta h m n m g o zida 
ninp 
tu shunish, o‘rganish orqali axborot-
rish tartibi 
u n d a n foydalanish yoki harak atlarn i baja-
0 ‘zlashtiri V
b ilim va ko‘n ik m alar hosil b o iish i darkor.
shartli ravishda quyidagi uchta darajaga ajrati-
7 
ko‘n ik m alarn i to ‘g‘ri takrorlash.
larda fo y d ala n !* '"'' «»oliyatda qoMlash lüardan tegishli m aqsad- 
3 U larni ;• 
.‘m kom yatiga ega b o iish .
Insaínr rhin-> • 
^^hlil qilish, qiyoslash, u m um lashtirish, xu-
oshirisli im k o „ ¡¡I,“ “ ‘‘^=‘^ ' f
Oavd elil» 
'S “ b o ‘ladi.
malakn koiví! 
m a iu m b o im o q d a k i, 
0
‘quvchilar: bilim ,