Kasb tanlashga

Kasbiy moslashish, uning asosi va mohiyati.
Kasb tanlashga y o i- 
lashning hal qiluvchi davri o'quvchini biror kasb ichiga asta-sekin 
kirib borishi, moslashuvi bosqichidir. Bunda o‘quvchi shogird- 
likdan malakali ishchi darajasi sari takomillashib boradi. Kasbiy 
moslashish ning ikki bosqichi bor: tayyorgarlik va bevosita kasb 
egallash bosqichi. Tayyorgarlik bosqichida o‘quvchi o‘quv jarayo­
ni davomida maxsus va umumtexnika fanlarini o‘rganadi, ayrim 
aniq ko‘nikm alarni hosil qiladi. Bu biologik, ijtimoiy-psixologik 
moslashish ko‘rinishiga ega. Korxonada, bevosita ishlab chiqarish- 
da kasbiy moslashish nihoyasiga yetkaziladi. Kasbiy moslashishni 
muvaffaqiyatli nihoyasiga yetishi uch narsaga bogiiq:
1. Kollej o‘qituvchilari va ustalarining o‘z sohalariga qanday 
tayyorlashlari, nazariy va amaliy bilim berishlari, ko'nikm a va 
malaka hosil qilishlari, kasbga qiziqish uyg‘ota olishlariga;
2. Ishchilar va murabbiylar o‘rtasidagi shaxslararo munosabat 
shakliga.
0 ‘quvchi borib tushgan m ehnat jam oasidagi ijtimoiy psixologik
muhit
(sinchkov, m ehribon, loqayd, yangi bolaga ishonchsizlik 
bilan qarash va hokazo).
Ijtimoiy psixologik moslashish jarayonida bilish, emotsional va 
amaliy aspektlar farqlanadi.
388

---

Novatorlik va ratsionalizatorlik xususiyatlarini aniqlash.
K as­
biy moslaslTish malakali ishchi yetishuvi bilan nihoyasiga yetadi. 
Bunda eng ko‘zga tashlanadigan sifat ishchining ijodiy m ehnat 
qilishidir. Novatorlik - ishlab chiqarishda fan-texnikaning eng 
so‘nggi yutuqlaridan foydalanishga intilish. Ratsionalizatorlik esa 
ijodiy m ehnat qilish orqali kam mablag‘ va kuch sarflagan holda 
ko‘p va sifatli mahsulot chiqarishga kirishish, shaxsiy takliflari 
bilan chiqish va boshqalardir.