Kasb tanlashga

Ta’limda tizimlilik va izchillik.
T izim lilik va izchillik ta ’lim da 
m a’lum m antiqiy izchillik b o ‘lishi zarurligini bildiradi, chunki 
bilim lar vorislik xarakteriga ega. U lar o‘zidan oldingi m aterial­
larga asoslanadi. Bilim olishdagi tizim lilik nazariya va am aliyot 
bilan bog‘liq bo‘lgan xilm a-xil u su llarn i qo‘llashni taqazo etadi. 
C hunonchi;
a) 
olinayotgan bilim bilan o ‘quvchilarning shaxsiy tajribasi va 
kuzatishlari ning aioqasi;
32

---

b) nazariya bilan am aliyotning aloqasi (korxonalarga ekskur­
siya); 
.:)i - r
ci) turli m asalalarn i hal qilish, nazariy h am da am aliy xarakter­
dagi vazifalarni bajarish, texnologik hujjatlarni ishlab chiqarish;
e) korxona, qu rilish ^Vä qishloq xo‘jaligida ishlab chiqarish 
am aliyoti.
B ilim larni tizim li bayon' qilish o ‘quv m aterialin i qism larga 
bo‘lib o ‘rganish, ya’ni m at’ériáln i o'tilgan m aterial bilan bog‘lash, 
asosiylarini ajratish, o ‘quvehilarni ta h lil qilishga o ‘rgatish, o ‘rga- 
nilg an larni tizim ga so lib'ü rtilirhlashtirish dem akdir. B ilim larni 
m avzular va fan lar b o ‘y ic h a ‘itizim ga solish uchun k atta-k atta 
b o H m la r va alohida fan la r'b o ‘yicha takrorlash, 
0
‘quvchilar bilim i, 
m alaka va ko‘n ik m a la rin i =
b titu h o ‘'quv yili davom ida m u n tazam
ravishda hisobga olib borish Zárur. H ar bir o ‘quv fani ichidagi 
aloqalar tizim i bilan bir qatorda quyidagi hollarda foydalaniladi­
gan fanlararo alo q alarn i ta ’m inlash lozim.
M aterial bayonidagi, m alaka va ko‘n ik m alarn i egallashdagi 
izchillik o ‘quv fani ham da o ‘quv jaray on in in g m an tig ‘idan kelib 
chiqadi. A gar o ‘quvchilar bilim , m alaka va ko‘n ik m a la rn i q a t’iy 
izchillik asosida egallasalar ulardan oson va yengil foydalana bi- 
ladilar, u n u tg an larin i qayta esga tu sh ira oladilar. 0 ‘quvchilarga 
ishlab chiqarish ta ’lim i berish jarayonida o ‘rganilayotganlarni 
tizim lashtirish, ya’ni o‘rganilgan jarayonlar, ish tu rlari o ‘rtasida 
zaruriy atocia o ‘rnatish lozim.
D em ak , fan d astu rid ag i m a te ria llarn i m u n ta z a m bayon q i­
lish lu iing boMim va m av zu larin i m uayyan izchilTikda o ‘rganish, 
yangi m a terialn i o ‘tilg an d a rslar bilan bOgMash, asosiy qoi- 
d alarn i alo h id a t a ’kidlash, 0 ‘q u vch llarn i fa k tla rn i tahlil'^JT ish 
va o ‘zlash tirilg an b ilim la rn i o ‘zlash tirish g a o ‘rg atish dem akdir. 
M asalan, kesish g eo m etriy asini va kesish ja ra y o n in in g keskich 
b u rch ak larig a bog‘liqligini o ‘rg an ish o ‘q u v ch ilar u ch u n n p fh a
qiyin boMmaydi. C h u n k i u lar kesish v aqtida q irin d i hosil b o ‘lish 
jaray o n i bilan, zubilo, isk an a, d a sta rra tasm asi, tu n u k a qaychi 
va hok azo asb o b larn in g geom etriyasi bilan avval ta n ish g an lar.