Kasb tanlashga

N azariy mashg'uloîiar.
M ashg‘ulot davom ida mavzu b o ‘yicha 
kerakli m a’ium otlar berish, 
m az m u n in i yoritishda nazariy 
m ashg‘ulotlardan foydalaniladi. M ehnat ta ’lim i m ashg‘ulotlari 
jarayonida na.zariy m ashg‘u lotlardan ju d a kam foydalaniladi. 
N azariy m.ashg‘ulotlar jarayonida o-qituvchi 
0
‘quvchilarga dastur 
asosida m avzularni ko‘rgazm adan foydalanib olib boradi.
N azariy m ashg‘ulotlar davom ida d astu r m avzularining m az­
m u n i yoritiladi, m ehnat ta ’lim in in g m aqsad va vazifasi am alga 
oshiriladi.
N azariy m ashg‘ulotlar deganda m ashg‘u lotning ham jam o a, 
ham individual (yakka tartibda) tu rin i o ‘z ichiga oigan, m ehnat 
ta ’lim i o ‘qituvchisining rahbarligida o ‘quv m aterialini faol, to ‘g ‘ri 
va ongli o ‘zlashtirilishini ko‘zda tu tgan o ‘quv-m ehnat faoliyati­
n in g aniq tashkil qilinishi tush u n iladi.
Amaliy 
va 
amaliy 
laboratoriya 
mashg‘ulotlari.
A m aliy 
m ashg‘ulo tlar o ‘qituvchi to m o n id an boshqarilib, 
0
‘quvchilar to ­
m o nidan berilgan topshiriqlar ongli o ‘zlashtiriladi, m ehnat faoli­
yati aniq tashkil etiladi. A m aliy m ashg‘ulotlarda o ‘quvchilar 
oldiga quyidagi m aqsadiar qo‘yiladi: 
0
‘quvchilarning o ‘quv m a te­
rialin i, o ‘zlashtirgan bilim ini, m e h n at ko‘nik m asini va m alakalar
157

---

darajasini tekshirish, yangi m avzuni tu shuntirishda m eh n at u su l­
larini ko‘rsatish, yangi mavzu bo‘yicha o ‘quvchilarning bajaradi- 
gan ishlari va bilim darajasini aniqlash, o'quvchilarni o ‘z -o ‘zini 
nazorat qilishlari, am aliy ishlarni m ustaqil bajarishlari ham d a 
o ‘quvchilarni am aliy m ashg‘ulotlar natijalarini yaxshilashga q a­
ratish va hokazo.
Am aliy laboratoriya ishlari o ‘zida m ashg‘ulotning shunday tu ri­
ni ifodalaydiki, unda o‘qituvchi rahbarligida m ashg‘ulot davom ida 
tadqiqotlar, tajribalar, kuzatishlar olib boriladi. Maxsus asboblar, 
uskunalar, moslamalar, apparatlar yordam ida tajribalar o ‘tkaziladi 
ham da to ‘g‘ri ilm iy xulosalar va um um lashm alar chiqarish im k on i­
yatlari o'rganiladi. A m aliy-laboratoriya m ashg‘ulotlari gazlam a- 
shunoslik bilim ini o‘rgatishda qo‘llaniladi. Bunday mashg‘ulotlarda 
gazlam aning xossalari: sitiluvchanlik, kirishunchanlik, ishqalanuv- 
chanlik, g‘ijim lanishi, tolaviy tarkibini aniqlashda qo‘llaniladi. 
A maliy laboratoriya m ashg‘ulotlari o‘tkazish uchun avvaldan tay- 
yorlaniladi; uskunalar, xona, tadqiqot obyektlari, topshiriq kar- 
tochkalari, hisobot uchun jadvallar shakllari tayyorlab olinadi. 
Amaliy laboratoriya ishlarini bajarish ko‘rsatmasi bo‘lishi, natijalar 
jam oa o ‘rtasida m uhokam a qilinib, baholanishi kerak.
A m aliy laboratoriya ishlari o'quvchilarga faqat turli xil u s­
kunalar, asboblar, m oslam alar bilan ishlashni o‘rgatmay, balki 
o ‘lchovlar, kuzatishlar natijalarini ishlab chiqishni o'rganish 
ham da to ‘g‘ri ilm iy xulosalar va um u m lash m alar chiqarish im ­
konini beradi.