Kasb odobi indd

Telefonda gaplashish madaniyati.
Gaplashuv qisqa, xushmuoma-
la, ishning mohiyatiga taalluqli bo‘lishi lozim. 
Raqamlarni terib va go‘shakni ko‘targanlarni eshitib turib, 
salomlashing. Sekin qiziqtirgan abonent bilan bog‘langaningizga 
ishonch hosil qiling, o‘zingizni taniting va «marhamat», «marha-

---

75
mat qilib», «agar malol kelmasa» va shu kabi so‘zlarni qo‘llagan 
holda telefonga sizga zarur kishini iltimos qiling. (Adashib tushil-
gan holda kechirim so‘rang va «marhamat» degan javobdan so‘ng 
go‘shakni qo‘yib qo‘ying.)
Telefon orqali o‘zingizni tanishtirayotib, nafaqat familiyangiz, 
balki ismingiz va otangizning ismini aniq ayting. 
Agar gaplashuv batafsil bo‘ladigan bo‘lsa, suhbatdoshingizning 
sizni eshitishga vaqti bormi-yo‘qmi, qiziqib qo‘ying.
Qo‘ng‘iroqdan so‘ng go‘shakni olib (ko‘tarib) tashkilot nomi 
yoki o‘z familiyangizni ayting. Band bo‘lib qolish holatida o‘zingiz 
uchun va suhbatdosh uchun qulay vaqtda qayta qo‘ng‘iroq qili
-
shingizni ayting («marhamat qilib», «marhamat» so‘zlarini 
qo‘llagan holda).
Hech qachon biron kishining oldida shaxsiy suhbatlarni olib 
bormang.
Agar telefon aloqasi uzilib qolsa, kim qo‘ng‘iroq qilgan bo‘lsa, o‘sha 
insonga qayta qo‘ng‘iroq qilish lozimligini yodda tuting. Gaplashuv-
ni uning tashabbuskori (boshlagan kishi) yakunlashi lozim.
Dam olish kunlarida ish yuzasidan qo‘ng‘iroq qilmaslik kerak. 
Eri bor, uylangan erkakning xonadoniga qo‘ng‘iroq qilayotib dar-
rov o‘zingizni tanishtiring va bezovta qilganingiz uchun kechirim 
so‘rang.
Vizit kartochkasi (tashrif qog‘ozi). 
Ish munosabatlarida, odamlarga nisbatan murojaatlarda ko‘plab 
tushunmovchiliklardan xalos etishga imkon beruvchi tashrif 
qog‘ozidan foydalaning. Siz bilgan kishiga tashrif qog‘ozini berar 
ekansiz, shu bilan siz kelgusida ham ish va shaxsiy aloqalarni saqlab 
turishga intilishingizni ko‘rsatgan bo‘lasiz.
Tashrif qog‘ozi hajmi va harflari, shuningdek, matnning joy-
lashtirilishi qat’iy belgilab qo‘yilmagan, biroq ularning quyidagi 
shakli keng tarqalgan: oq qalin qog‘ozga (9X5 sm) ismi, familiyasi 
va otasining ismi, uning ostida egallagan lavozimi, chap quyi bur-
chakda – tashrif qog‘ozi egasi ishlaydigan muassasa manzilgohi, 
o‘ng quyi burchakda – xizmat telefoni raqami bosmaxona yo‘li 
bilan tushirilgan bo‘ladi. Zarurat bo‘lgan holda uy telefon raqami 
qo‘lda yozib olinadi.
Ayollarning tashrif qog‘ozlari hajmi erkaklarnikidan birmuncha 
kichikroq bo‘ladi.

---

76
Pochta orqali yoki xat tashuvchi (kuryer) yordamida jo‘natiladigan 
tashrif qog‘ozi xat, tabrik xati o‘rnini bosishi mumkin. Sovg‘alar 
yoki gullarni jamlab, ularning ustiga qo‘lda «eng yaxshi istaklar 
bilan», «tabrigingiz uchun minnatdorchilik bilan» singari yoqim-
li so‘zlarni yozib yuborish paytida tashrif qog‘ozidan foydalanish 
mumkin.