Kariyesning patalogik anatomiyasi

Kariyesning patalogik anatomiyasi

209-B guruh talabasi Narzullayev Karim

Kariesning anatomik tasnifi: Tish qatting to’qimalarining zararlanishiga ko’ra: 1-emal kariesi 2-dentin kariesi 3-sement kariesi Topografik tasnifiga ko’ra: 1-dog’(boshlang’ich) 2-yuza 3-o’rta 4-chuqur karies

.

.

Tish kariesi patalogik jarayon bo’lib, bu kasallik tish chiqqanidan so’ng kuzatiladi, u tish qattiq to’qimasining deminirilizatsiyasi va yemirilishi hamda tish qattiq to’qimasida nuqson hosil bo’lishi bilan harakterlanadi. Bu kasallik eramizdan 2,5-3 ming yil avval ham bo’lgan.

Tish keriesi kelib chiqishiga ko’pgina omillar sababchi bo’ladi. Shulardan quyidagi 3 tasi asosiy omil bo’ladi.

1-tish to’qimasining kariesga moyilligi

2-tish pilakchasi

3-kariesogen omil bilan doimiy aloqa

.

Karies kelib chiqshini tushuntiruvchi yuzlab nazariyalar mavjud:

Kimyoviy parazitar nazariya (Miller, 1884)

Miller fikricha karies tishga kislota va mikrorganizmlarning birgalikdagi ta,siri natijasida vujudga keladi va 2 bosqichda amalga oshadi:

1-kislota ta’siri ostida tish qattiq to’qimalarining demineralizatsiyasi;

2-mikroblar ta’sirida yemirilish

.

Birinchi bosqichda og’iz bo’shlig’ida ovqat qoldiqlarining chirish jarayoni natijasida organik kislotalar paydo bo’ladi, ular emalning anorganik qismini eritadi;

Ikkinchi bosqichda emalning organik moddasi mikroorganizmning proteolitik fermenti ta’sirida eriidi

.

Fizik-kimyoviy nazariya (D.A. Entin, 1928). Tish ikki muhit so’lak va qon tomirlar orasida joylashadi. Entin taxmini bo’yicha, ikki muhitning orasida osmotik toklar paydo bo’ladi. Bu toklarning yo’nalishi tashqaridan ichkariga ya’ni emaldan pulpaga, markazga intiluvchi bo’lib, bu kariesda kuzatiladi. Natijada emalning oziqlanishi buziladi, uning o’tkazuvchanligi o’zgaradi. Me’yorda esa toklarning yo’nalishi teskari pulpadan emalga bo’ladi.