Каримова мавжуда

0200-«Асосий воситаларнинг эскириши» счётларида
қайд қилинадиган муомалаларнинг чизмаси
Счётларнинг кредитига
Счётларнинг дебетига
Дебет
Кредит
С-қолдиқ
Эскириш суммасини акс эттириш:
Қуйидаги соҳаларда ва жараёнларда

---

41
Счётларнинг кредитига
Счётларнинг дебетига
Дебет
Кредит
фойдаланилаётган асосий
воситаларга эскириш ҳисобланди:
0200- Асосий воситаларнинг ички
ҳаракатида
-
капитал қурилишида
-0810
0200- Ижарачиларнинг 
мулкига
ўтказилганда
-
асосий ишлаб чиқаришда -2010
0310- Ижара муддати тугагандан
кейин 
ижарачилар
томонидан асосий воситалар
қайтарилиб берилганда
-
ёрдамчи ишлаб
чиқаришда
-
умумишлаб чиқариш
аҳамиятидаги асосий
воситаларга
-2310
-2510
9210- 
Асосий 
воситаларнинг
ҳисобдан 
чиқарилганида-
сотиш, бузиш, текинга
бериш ва ҳоказолар
-
умумхўжалик
аҳамиятидаги асосий
воситаларга
-
яроқсиз маҳсулотларни
тузатишда
-9420
-2610
9900- Ортиқча
ҳисобланган
амортизация 
суммаси
аниқланганда
Бозор иқтисодиёти шароитида корхоналарнинг асосий воситалар билан
етарли даражада таъминланганлигини ўрганиш билан бир қаторда, улариинг
техник ҳолатига ҳам баҳо бериб борилади. Одатда асосий воситалар
таркибида йил давомида ўзгаришлар рўй беради. Янги асосий воситаларнинг
кирими туфайли, асосий воситалар ортиб боради. Эскирган асосий
воситаларни ишлаб чиқаришдан олиб ташлаш туфайли асосий воситалар
камайиши мумкин. Бундай табиий ҳолатларнинг рўй бериши натижасида

---

42
асосий воситаларнинг техник ҳолатини таҳлил этишимизни тақозо этади.
Асосий воситаларнинг техник ҳолатини ифодаловчи кўрсаткичлар бўлиб
қуйидагилар ҳисобланади:
· асосий воситаларнинг яроқлилик даражаси;
· асосий воситаларнинг эскириш даражаси;
· асосий воситаларнинг янгиланиш даражаси.
Асосий воситаларнинг яроқлилик даражаси фоиз кўринишида қуйидаги
тартибда аниқланади:
Асосий воситаларнинг эскириш даражаси фоиз кўринишида қуйидаги
тартибда аниқланади:
Асосий воситаларнинг яроқлилик ва эскириш коэффициентлари
йиғиндиси коэффициентда 1,0 га. фоизда 100 тенг бўлади.
Асосий воситаларнинг ҳолат кўрсаткичларига қараб, уларнинг гехник
ҳолатига баҳо берилади ва уларни тартиблаш бўйича бошқарув қарорлари
қабул қилинади.
Асосий воситаларнинг ҳолатини ўрганишга, корхона амортизация
сиёсатига, асосий воситаларнинг маънавий эскирганлик даражасига,
фойдаланишдан олиб ташланган ва консервация қилинган асосий воситалар
ҳолатига муҳим эътибор қаратилади.
Асосий воситаларнинг ҳолат кўрсаткичларини уларнинг ҳар бир тури ва
жами бўйича урганилади. Таҳлил учун зарур бўлган маълумотлар 1-шакл
«Бухгалтерия баланси» ва 3-шакл «Асосий воситаларнинг ҳаракати
гўғрисидаги» ҳисобот шаклларидан олинади.