Каримов А. А., Исломов Ф. Р., Авлоқулов А. З. Бухгалтерия ҳисоби

Такрорлаш учун саволлар

1. 
   Корхона ишлаб чиқариш харажатлари деб нимага айтиилади?
   
2. 
   Маҳсулот таннархини аниқлашнинг зарурияти нимада?
   
3. 
   Харажатлар қандай туркумланади?
   
4. 
   Ишлаб чиқариш харажатларининг дастлабки ва йиЃма ҳисоби деганда нимани тушунасиз?
   
5. 
   Маҳсулот таннархини калькуляция қилишнинг қандай усуллари мавжуд?
   
6. 
   ©рдамчи ва умумишлаб чиқариш харажатлари бухгалтерия ҳисобида қандай тартибда акс эттирилади?
   
7. 
   Ишлаб чиқаришдаги яроқсиз маҳсулот деб нимага айтилади?
   
8. 
   Келгуси давр харажатларини бухгалтерия ҳисобида акс эттиришнинг хусусиятлари нималардан иборат?
   
9. 
   Тугалланмаган ишлаб чиқариш деб нимага айтилади?
   
10. 
    Тугалланмаган ишлаб чиқаришни иқтисодиЄтнинг турли тармоқларида ҳисобга олишнинг хусусиятлари нималардан иборат?
    

III БЎЛИМ. МОЛИЯВИЙ ҲИСОБ.
7-боб. Асосий воситалар ҳисоби
7.1. Асосий воситалар ҳисобининг аҳамияти ва вазифалари
Бозор иқтисодиѓти шароитида корхоналар молия-хўжалик фаолиятини амалга оширишда асосий воситаларнинг ўрни ниҳоятда каттадир. Асосий воситалар корхонанинг ишлаб чиқариш жараѓнида жуда катта роль ўйнайди, чунки улар барча корхона таянадиган ва корхонанинг ишлаб чиқариш қувватини баҳолаш мезони бўлган ишлаб-чиқариш техника базасини ташкил этади.
«Асосий воситалар» номли 5-сон БҲМАнинг 7-бандига асосан, асосий воситалар узоқ давом этадиган вақт мобайнида (бир йилдан ортиқ вақт давомида) моддий ишлаб чиқариш соҳасида ҳам, ноишлаб чиқариш соҳасида ҳам амал қиладиган, шунингдек, ижарага бериш учун фойдаланиладиган моддий активлардир.
Корхоналарда асосий воситаларни ҳисобга олиш қуйидагиларни таъминлаши лозим:

121. 
     асосий воситаларнинг ҳаракати билан боЃлиқ муомалаларни ҳужжатларда ўз вақтида ҳамда тўЃри расмийлаштириш;
     
122. 
     асосий воситаларнинг олиниши, жойи ўзгартирилишини тўЃри ва ўз вақтида акс эттириш;
     
123. 
     асосий воситаларни бошқа активлардан ажратилган ҳолда гуруҳларга бўлиб, уларни ҳисобга олишни ташкил қилиш;
     
124. 
     асосий воситаларни жорий ҳисобда ҳамда бухгалтерия балансида тегишли андозаларга ва меъѓрий ҳужжатларга асосан тўЃри ва ўз вақтида баҳолаш;
     
125. 
     уларни сотиб олинганидан кейин ҳисобдан чиқарилишига қадар турган жойи (фойдаланиш жойи) бўйича мавжудлиги ва сақланишини, айрим ҳолларда уларнинг сақланиши учун маъсул бўлган шахслар бўйича назорат қилиш;
     
126. 
     асосий воситаларнинг эскиришини тўЃри ва ўз вақтида ҳисоблаб чиқиш ҳамда уни ҳисобда тўЃри акс эттириш;
     
127. 
     таъмирлаш бўйича харажатларни аниқлаш ва бу мақсадлар учун ажратилган маблаЃларнинг оқилона ишлатилишини назорат қилиш;
     
128. 
     эскирган, хўжалик учун ошиқча бўлган асосий воситаларни ўз вақтида ҳисобдан чиқаришни таъминлаш;
     
129. 
     ҳисобдан чиқарилган асосий воситалар бўйича молиявий натижаларни тўЃри ва ўз вақтида аниқлаш.