Каримов А. А., Исломов Ф. Р., Авлоқулов А. З. Бухгалтерия ҳисоби

- бош жамиятнинг шўъба жамиятга инвестицияларининг қиймати ва тегишли равишда бош компаниянинг шўъба жамиятлар устав сармоясидаги улуши;
- бош ва шўъба жамиятлар ўртасидаги ўзаро ҳисоб-китоблар ҳисобварақлари бўйича сальдо;
- гуруҳ ичидаги операциялар ва улар билан боЃлиқ даромадлар ва харажатлар.
Консолидация пайтида гуруҳ ичидаги битимлар натижалари чиқариб ташланади, чунки буларнинг барчаси консолидацияланган молиявий ҳисобот тузиш пайтида техник усул бўлиб ҳисобланади.
Гуруҳ ичидаги битимлар фақат консолидацияланган молиявий ҳисоботни тузиш пайтида ҳисобга олинмайди. Бирор-бир активлар шўъба корхонага берилганида, бундай топшириш келиб чиқадиган барча солиқ оқибатлари билан мол-мулкни сотиш ѓки бепул бериш сифатида қаралади.
Консолидацияланган молиявий ҳисоботни тузиш тартиби қуйидагича бўлади:
Мисол. «Бобур» компанияси бош жамият бўлиб, у «Хумо» шўъба корхонасининг 100 фоиз акцияларига эгалик қилади.
Фараз қилайлик:
1) «Бобур» компанияси «Хумо» шўъба корхонасидан 100 минг сўм миқдорида қарздор;
2) «Бобур» компанияси 160 минг сўмлик товар-моддий заҳираларини «Хумо» шўъба корхонасига сотган.
«Бобур» компанияси ва «Хумо» шўъба корхонаси ўртасидаги операциялар бўйича такрорий ҳисоблашни инкор этиш мақсадида элиминлаш (чиқариб ташлаш) усули ишлатилади.
Элиминлаш фақат консолидацияланган молиявий ҳисоботни тайѓрлаш пайтида ишлатилади ва у бош корхона ҳамда шўъба корхонанинг ҳисоб регистрларида акс эттирилмайди.
«Бобур» компанияси ва «Хумо» шўъба корхонасининг молиявий натижалари тўЃрисидаги ҳисоботи ва улар асосида тузилган консолидацияланган молиявий ҳисобот қуйида келтирилган:

БАЛАНС
Баланс моддалари