Кафедраси фуқаролик ҳуқуқи

Маҳсулот етказиб бериш шартномасининг ҳуқуқий белги­лари. Маҳсулот етказиб бериш шартномасининг ҳуқуқий белгилари олди-сотди шартномасининг ҳуқуқий белгиларига ўхшаш. Жумладан унинг биринчи ҳуқуқий белгиси шартнома икки томонламалиги. Яъни шартномада иштирок этаётган иккала тарафда ҳам ҳуқуқ, ҳам мажбурият юзага келади. Иккинчи ҳуқуқий белгиси шартнома ҳақ бараварига тузилиб, яъни етказиб берилган маҳсулот учун маҳсулот етказиб берувчига ҳақ тўланади. Учинчи ҳуқуқий белгиси консен­суал шартномалар турига кириши. Яъни, маҳсулот етказиб бериш ҳақида тарафлар келишган ва улар ўртасидаги ушбу келишув қонун билан белгиланган тартибда ва шаклда расмийлаштирилган пайтдан шартнома бўйича ҳуқуқ ва мажбуриятлар юзага келади.
Маҳсулот етказиб бериш шартномасининг ўзига хос хусу­сиятлари қуйидагилардир:
1. Шартнома предметига бўлган товар билан бирга унга бўлган мулкий ҳуқуқ ҳам сотувчи (маҳсулот етказиб берувчи)дан сотиб олувчига ўтади.
2. Шартнома субъектлари фақат тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланаётган шахслар (юридик шахс тузмасдан тадбиркорлик ли­цензия асосида тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланаётган жис­моний шахслар ва юридик шахслар) бўлиши мумкинлиги.
3. Шартнома сотувчи томонидан ишлаб чиқариладиган ёки со­тиб олинадиган товарлар юзасидан тузилиши.
4. Шартномада тарафлар ўртасидаги муносабатлар одатда бир йил, ундан узоқроқ муддатга ҳамда тарафларнинг ўзаро келишувига кўра белгиланган муддатлар ичида давом этиши мумкин. Олди-сотди шартномасидан фарқли равишда бу шартномада шартномавий алоқа­лар кўп мартали ва узоқ муддатли ҳисобланади. Чунки маҳсулот ет­казиб бериш шартномасида товарни жўнатиш кўп марта амалга оши­рилади ва бу жараён олдиндан белгилаб олинган жадваллар асосида амалга оширилади. Олди-сотди шартномасида эса сотувчининг сотиб олувчига товарни топшириши билан шартномавий алоқалар барҳам топади.
5. Шартнома предмети сотувчи томонидан фақат тадбиркорлик фаолиятида фойдаланиш учун ёки шахсий, оилавий мақсадларда, рўзғорда ва шунга ўхшаш бошқа мақсадларда фойдаланиш билан боғлиқ бўлмаган бошқа мақсадларда фойдаланиш учун сотиб олувчи­га топширилишдиган товарлар ҳисобланади.