Kadrlar tayyorlash milliy dasturi ni amalga oshirish uzluksiz ta’lim tizimining tuzilmasi va mazmunini zamonaviy fan yutuqlari va ijtimoiy tajribaga tayangan holda tub islohotlarni ko’zda tutadi

1 5-rasm. Genlarning o‘zaro 16-rasm. Genlarning
9:3:3:1nisbatda komplementar ta’siri o‘zaro 9:7 nisbatda
komplementar ta’siri

Dominant allel bo‘lmagan genlar alohida-alohida mustaqil ravishda belgiga ta’sir ko‘rsata olmasa, F2 da 9:7 nisbatda ajralish beradi. Xushbo‘y no‘xat o‘simligining fenotip jihatdan o‘xshash oq gulli, lekin genotip bo‘yicha farq qiluvchi navlari chatishtirilganda shunday natija olingan (16-rasm).
Komplementar genlar mustaqil ravishda u yoki bu belgini yuzaga chiqarsa F2 da fenotip bo‘yicha 9:6:1 nisbatda ajralish kuzatiladi.
Namunaviy masalalar:
1-masala. Arpa o‘simligida xlorofill pigmentini sintezlashda 2 ta ferment qatnashadi. Ularning bo‘lmasligi pigment sintezini buzilishiga olib boradi. Har bir fermentning sintezi har xil autosomalarda joylashgan dominant (A va B) genlar bilan ifodalanadi. Agar fermentning bittasi bo‘lmasa, o‘simliklar oq rangda, 2-fermentning bo‘lmasligi sariq rangda bo‘lishiga olib keladi. Ikkala fermentning bo‘lmasligi o‘simlikning oq rangini, ikkalasining bo‘lishi yashil rangini ta’minlaydi. Agar digeterozigota arpalar o‘zaro chatishtirilsa, avlodda olingan duragaylarning necha foizi faqat yashil rangli bo‘ladi?
Berilgan: Yashil- AaBB, AaBb, AABb; Oq- aabb, aaBB, aaBb; sariq- Aabb, Aabb.
Masalaning ishlanishi:
Fenotip: Yashil Yashil
Genotip: P ♀AaBb x ♂ AaBb
Gameta: AB, Ab, aB, ab AB, Ab, aB, ab

♀ ♂	AB	Ab	aB	ab
AB	AABB -Yashil	AABb -yashil	AaBB- yashil	AaBb- Yashil
Ab	AABb- yashil	Aabb- sariq	AaBb- yashil	Aabb- sariq
aB	AaBB- yashil	AaBb- yashil	aaBB- oq	aaBb-oq
ab	AaBb-yashil	Aabb-sariq	aaBb- oq	aabb- oq

Natija: Fenotipik sinf; 9:3:4 nisbatda 3 ta sinf, Genotipik sinf: 1:2:2:4:3:1:2:1 nisbatda 8 ta sinfga ajraladi. (9*100) /16=56,25% yashil o’simlik hosil bo’lgan. Javob: 56,25 %.