Kadrlar tayyorlash milliy dasturi ni amalga oshirish uzluksiz ta’lim tizimining tuzilmasi va mazmunini zamonaviy fan yutuqlari va ijtimoiy tajribaga tayangan holda tub islohotlarni ko’zda tutadi

O’pkalar ventilatsiyasi. Odam tinch turgan vaqtda bir minutda 16—18 marta nafas oladi. Har bir nafas olganda 500 ml atmosfera liavosi o‘pkaga kiradi. Agar bir minutdagi nafas soni liar bir marta nafas olganda o‘pkaga kirgan havo miqdoriga ko‘paytirilsa, o‘pkaning minutlik ventilatsiyasi kelib cliiqadi. Tinch holatda o‘pkaning minutlik ventilatsiyasi 8—9 1 ga teng. Masalan, bir minutda 16 marta nafas olinsa, har bir nafas olganda o‘pkaga 500 ml havo kiradi: 16-500=8000 ml.
Namunaviy masalalar:
1-masala. Ayollarning nafas havosi erkaklarning rezerv havosidan 550 ml ga kam. Erkaklarning qo’shimcha havosi ayollarning rezerv havosidan 200 ml ga ko’p. Ayollarning qo’shimcha havosi erkaklarning nafas havosidan 1,75 marta ko’p. Ayollarning qo’shimcha havosi erkaklarning rezerv havosidan 110 ml ga kam. Ayollarning nafas havosi 400 ml bo’lib erkaklarning qo’shimcha havosidan 3,375 marta kam bo’lsa, ayollar va erkaklar o’pkasining tiriklik sig’imi qanchaga farq qiladi?
Masalaning ishlanishi:

1. 
   Ayollarning nafas havosi 400 ml ga teng.
   
2. 
   400+550=950 ml erkakning rezerv havosi
   
3. 
   400*3,375=1350 ml erkakning qo’shimcha havosi.
   
4. 
   1350-200=1150 ml ayolning rezerv havosi.
   
5. 
   950-110=840 ml ayolning qo’shimcha havosi.
   
6. 
   840/1,75=480 ml erkakning nafas havosi.
   
7. 
   950+1350+480=2780 ml erkakning o’pkasining tiriklik sig’imi.
   
8. 
   400+1150+840=2390 ml ayol o’pkasining tiriklik sig’imi
   
9. 
   2780-2390=390 ml.
   

Javob: 390 ml.
2-masala. 1 g gemoglabin 1,34 ml kislorod (O2) ni biriktirib oladi. 100 ml qonda 15 g gemoglabin bo’lsa, u holda 1 litr qon qancha kislorodni tutishi mumkin?
Masalaning ishlanishi: Masalani ushbu ketma-ketlikda ishlaymiz.

1. 
   1 litr = 1000 ml
   
2. 
   100 ml (qon) ------------ 15 g (gemoglabin)
   

1000 ml (qon)-----------X
X=1000*15/100=150 g (gemoglabin)

3. 
   1g (gemoglabin)----------------1,34 ml (O2 ni biriktiradi)
   

150 g (gemoglabin)------------X
X=150*1,34/1=201 ml (O2 ni biriktiradi)