K. Sh. Baltayeva, Sh. R. Aliyev

 
3-laboratoriya ishi
A) Antibiotiklarning kuchini agarda diffuziyalash usuli bo‗yicha 
aniqlash. 
B) Antibiotiklarning aktivligini aniqlash. 

---

267 
C) Bu usulda Petri kosachalariga 15 ml dan to‗yinmagan agar 
solinadi va stol ustiga qator terib qo‗yiladi(25-rasm). Agar qotgandan 
so‗ng termostatda quritiladi,so‗ngra har bir kosachaga test-kultura 
aralashtirilgan ozuqa agaridan 5 ml qo‗shiladi. Ekmani agarga 
qo‗shishdan avval 45-50 C gacha sovutiladi. Agarning ikkinchi qatlami 
ham qotgandan keyin har bir kosacha betiga silindr kiygaziladi. Silindr-
lardan 3 tasiga 0,1 ml dan sinalayotgan antibiotik eritmasi, qolgan 3 
tasiga esa standart eritma quyiladi. Shundan keyin kosachalar 37
0
C li 
termostatda 16-18 soatgacha saqlanadi. Belgilangan vaqt o‗tgach, 
kosacha ustidagi silindrlar olib tashlanadi va test-kultura o‗sishi 
sekinlashgan zonalar o‗lchanadi. O‗sish sekinlashgan zonalarga qarab 
antibiotiklarning kuchini yoki aktivligini aniqlanadi. Zonalar diametri 
1mm aniqlikkacha o‗lchanadi. O‗smagan zona diametric 20mm bo‗lsa 
sezuvchan, agar 11-20gacha bo‗lsa o‗rta sezuvchan, 10mm dan kam 
bo‗lsa chidamli bo‗ladi.
D. Laboratoriya ishinining natijalari daftarga yozib qo‗yiladi. 
36-rasm. Diffuzion usul bilan antibiotiklar kuchini aniqlash. 
4-laboratoriya ishi
 
A. Mikroorganizmlarning antibitiklarga sezuvchanligini aniqlash-
ning tezkor usuli.
B. Antibiotiklarning aktivligini tez aniqlash. 
C. Petri kosachasiga 15ml ozuqa agari solinadi. Agar qotgandan 
so‗ng unga huddi o‗sha agarning test-kultura bilan aralashmasidan 1ml 
va 2,6-dixlorfenolindofenolning 0,2% li suvli eritmasi dan 1ml qo‗shi-
ladi. So‗ngra ko‗kish tusli qattiq agar ustiga antibiotik shimdirilgan 

---

268 
disklar yopishtiriladi, kosachalar 37 C issiqlikdagi termostatga qo‗yiladi. 
Oradan 2-3 soat o‗tgach, mikroorganizmlarning o‗sib chiqmagan 
ko‗kish zonalarining diametriga qarab tajriba natijalari qayd qilinadi. 
Antibiotiklarga rezistent mikroorganizmlarni rangsizlantiradi yoki tusini 
o‗zgartirib, sariq rangga bo‗yaydi. Bunday bo‗yoq stafilokokklarning 
o‗sishini sekinlashtiradi yoki ularning o‗sishiga butunlay yo‗l qo‗y-
maydi, shu bois mikroorganizmlarning bu turi bilan ish olib borganda 
qog‗oz disk yopishtirilgan kosachalar termostatda saqlangandan keyin 
uning ustiga 2-3ml miqdoridagi indikator eritmasidan quyish kerak. 
Indikator qoldiqlari 5-7 minutdan keyin to‗kib tashlanadi va tajriba 
natijalari tahlil qilinadi.
D. Laboratoriya ishining natajalari daftarga yozib qo‗yiladi.