K. P. Abdurahmanov, V. S. Xamidov, M. F. Raxmatullaeva

Mexanik va elektromagnit tebranishlar

3 – ma’ruza
FIZIKA KAFEDRASI
2019

K.P.Abdurahmanov,

V.S.Xamidov, M.F.Raxmatullaeva

Fizika II

Ma’ruza rejasi

• To‘lqin jarayonlari.
• Siljish tenglamasi va yassi to‘qinning differensial tenglamasi.
• To‘lqinning amplitudasi, fazasi, chastotasi, to‘lqin uzunligi va to‘lqin tarqalish tezligi.
• To‘lqinlarning guruhli tezligi.
• To‘lqin energiyasi. Umov vektori.

• Fazoda moddalar yoki maydonlarni turli ko‘rinishdagi g‘alayonlanishining tarqalishi - to‘lqin deb ataladi.
• To‘lqin hodisasi g‘alayonlanish energiyasining ko‘chishida namoyon bo‘ladi.
• Mexanik to‘lqin – bu g‘alayonlanish yoki tebranishning elastik muhitidagi tarqalish jarayonidir. Bu to‘lqinlarni yuzaga keltiruvchi jism to‘lqin manbai deb ataladi.
• Muhitning tebranayotgan zarrachalarini hali tebranishga ulgurmaganlaridan ajratuvchi sirt to‘qin fronti deb ataladi.
• Bir xil fazalarda tebranayotgan nuqtalardan o‘tuvchi sirt to‘lqin sirti deb ataladi.
• Elastik to‘lqin muhit zarrachalari tebranishi garmonik harakterda bo‘lsa garmonik tebranish deb ataladi.

Muhitning tebranayotgan zarrachalarini hali tebranishga ulgurmaganlaridan ajratuvchi sirt to‘lqin fronti deb ataladi.

Yassi to‘lqinning to‘lqin fronti
Sferik to‘lqinning to‘lqin fronti
Nurlar
Nurlar
Muhitning tebranayotgan zarrachalarini hali tebranishga ulgurmaganlaridan ajratuvchi sirt to‘lqin fronti deb ataladi.
Bir xil fazalarda tebranayotgan nuqtalardan o‘tuvchi sirt to‘lqin sirti deb ataladi. O‘z navbatida to‘lqin fronti to‘lqin sirtlarining biridir. To‘lqin sirtlarining shakli manbalarning joylashishi va muhitning xususiyati bilan aniqlanadi.