К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

Флексикьюрити 
(инглизча: “flexibility” – “эгилувчанлик” ва “security” – “хавфсизлик”) 
концепцияси
ҳисобланади. 
Флексикьюрити концепциясининг моҳияти эгилувчан меҳнат 
бозорида фаол сиёсатни амалга оширишни ишсизларнинг самарали 
ижтимоий ҳимоясини кафолатлаш билан бирга қўшиб олиб боришдир. 
Ушбу концепция даставвал Данияда амалга оширлган дан кейин Европа 
Иттифоқининг бошқа мамлакатларида ҳам кенг қўлланила бошланди. У 
қуйидаги тўрт тамойилга асосланган: 
•
иш берувчилар билан ходимлар ўртасида ҳар икки томон учун 
меҳнат жараёнининг талаб қилинган эгилувчанлигини таъминлайдиган 
шартномавий муносабатлар, шунга мувофиқ иш билан бандликнинг 
ҳимояланишини кафолатланган қонунчилик; 
•
ходимнинг касбий кўникмаларини бутун меҳнат фаолияти давомида 
ривожлантириш ва унинг меҳнат бозорида тез ўзгараётган шароитларга 
мослашишини таъминлайдиган таълим ва қайта тайёрлаш тизими; 
•
меҳнат бозорида ходимларнинг мобиллигини рағбатлантирадиган 
фаол сиёсат (уларнинг ишсизлик ҳолатидан иқтисодий фаолликка тез 
ўтиши); 

---

596 
•
ишсизлар ва иқтисодий фаол бўлмаган фуқароларнинг зарур турмуш 
даражасини сақлаб туриш имконини берадиган аҳолини ижтимоий ҳимоя 
қилиш тизими
1
. 
Бу 
ўринда 
инновацион 
иқтисодиётда 
меҳнат 
бозорини 
такомиллаштиришнинг стратегияси юқори технологияларга асосланган 
ишлаб чиқаришларни ташкил этишни юқори самарали иш жойларини 
яратиш ва таълим муассасаларида ана шу иш жойларида меҳнат фаолиятини 
амалга оширадиган креатив ходимларни тайёрлашни биргаликда амалга 
оширишга йўналтирилиши кераклигини таъкидлаш лозим. 
Инновацион иқтисодиётнинг 
креатив ходими
- меҳнат бозорида 
рақобатдош, интеллектуал, ижодкор, ўз инсон капиталини муттасил 
ошириб борадиган, инновацияларга, муттасил ва тез-тез ўзгариб турадиган 
шарт-шароитларига қисқа муддатда мослаша олишга қодир шахсдир. 
Инновацион иқтисодиётда инновацион меҳнат фаолияти қуйидаги 
хусусиятлар билан ажралиб туради: 
•
ишлаб чиқаришдаги инновацион ва инвестиция муҳит, юқори 
самарали иш жойлари тизими, ишлаб чиқариш жарёнининг инновацион 
ташкил этилиши;
•
меҳнатнинг интеллектлашуви. Иқтисодий ҳамкорлик ва ривожланиш 
ташкилоти статистика хизматининг маълумотларига кўра ҳозирги вақтда
ривожланган давлатларда иш билан банд ходимларнинг деярли 65% 
интеллектуал меҳнат фаолиятини амалга оширмоқда; 
•
ходимнинг инновацион тури - креативлиги, унинг ташаббускорлиги, 
фаоллиги, масъулияти, жамоа билан ишлаш кўникмалари, эгилувчанлиги, 
мобиллиги, руҳий барқарорлиги ва бошқалар. 
Инновацион иқтисодиётда меҳнат бозорини такомиллаштириш 
стратегияси қуйидаги мақсадларга йўналтирилиши керак: 
•
инновацион иш жойлари яратиш; 
•
меҳнат бозоринининг мониторинги, таҳлили ва прогнозларини 
такомиллаштириш; 
•
аҳолининг иш билан бандлигини таъминлаш хизматлари ўртасида 
рақобат муҳитини яратиш; 
•
меҳнат ресурсларининг мобиллигини рағбатлантириш; 
•
меҳнатга лаёқатли аҳоли, иш берувчилар ва давлат манфаатларининг 
уйғунлигини таъминлаш. 
•
меҳнат бозорида ижтимоий шерикликни ривожлантириш ва 
бошқалар. 
Меҳнат бозорини такомиллаштириш стратегиясининг аниқ 
йўналишларини 
прогнозлашдан 
аввал 
SWOT-таҳлили 
асосида
мамлакатнинг (минтақа, иқтисодиёт тармоғининг) рақобат устунлиги, иш 
билан оқилона бандликни таъминлашга тўсқинлик қилаётган омиллар 
1
European Employment Strategy (EES) //http://n-europe.eu 

---

597 
ҳамда мавжуд ва истиқболдаги иш билан бандлик даражасини ошириш 
имкониятлари аниқлаб олиниши керак (19.4-жадвал).