K ibraхimov, Т. Kadirshayev, A. Sobirjonov, N. Mo’minjonov, S. Raхimberdiyev

radiointerferension
– tebranuvchi kontur antennasini o’lchanadigan 
suyuqlikka cho’kish chuqurligiga bog’liq ravishda radioto’lqin chastotasining 
o’zgarish natijasidan foydalanuvchi; 

ultratovushli 
– o’lchovchi muhitda ultratovushni tarqalish vaqtini o’lchashga 
asoslangan. 
Ma’lumotlarni uzatish usuli bo’yicha satho’lchagichlar joyida va masofadan 
ko’rsatuvchilarga bo’linadi. 
 
Metrshtoklarning 
bir necha turlari mavjud: MShR – suriladigan (yig’iladigan) 
metrshtok, MShS – qismlarga ajrovchi metrshtok, MShA – alyuminli ajramaydigan 
metrshtok. 
Metrshtoklarni po’lat va alyuminli sovuq cho’zilgan yoki elektr payvandlangan 
diametri 20-25 mm trubalardan tayyorlanadi va poynagi latundan bo’ladi. 
Metrshtokning asosiy parametrlari 3.6 – jadvalda keltiril-gan. 
3.6 – jadval 
Metrshtoklarning asosiy parametrlari 
 
Ko’rsatkichlar 
Metrshtok turi 
MShR 
MShS-1 MShS-2 
MShA 
Uzaytirilgan 
va 
mahkamlab 
qo’yilgan holatdagi eng katta 
uzunligi, mm 
3500 
3500 
4500 
2000-4500 
Shkala uzunligi, mm 
3300 
3300 
3300 
2000-4300 
Shkala bo’laklarining qiymati, 
mm 
1 
1 
1 
1 
Bo’laklar shkalasining eng kam 
uzunligi, mm 
1100 
1100 
1100 
1100 
Og’irligi, kg 
2,8 
3 
4 
2,1 
Metrshtoklarning konstruksiyasi shunday tayyorlanganki, unda poynakni 
almashtirish, suvni sezuvchi lentani o’rnatish, bo’laklarga ajratish va yig’ish 
imkoniyati ko’zda tutilgan. Metrshtokning poynagi lyuftsiz mahkamlanishi va uning 

---

108 
asosiy tavsifi GOSТ 18987 texnik talablariga javob berishi kerak. Metrshtok 
shkalasining xatoligi 20 ± 5°S haroratda quyidagi qiymatlardan oshmasligi kerak: 

shkalaning umumiy uzunligi bo’yicha - ±2 mm; 

shkalaning boshidan o’rtasigacha - ±1 mm; 

santimetrli bo’limlar uchun - ±0,5 mm; 

millimetrli bo’limlar uchun - ±0,2 mm. 

poynak ko’ndalang yuzasining metrshtok o’qiga nisbatan noperpendikulyarligi 
- ± 1° gacha.