K I m y o ki my oga oi d atama lar etimilo gi ya si



Download 2,13 Mb.
Pdf ko'rish
bet38/118
Sana28.09.2021
Hajmi2,13 Mb.
#187364
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   118
Bog'liq
Kimyoga oid atamalar etimologiyasi

Darmshtadtiy     
110-raqamli  ushbu  radioaktiv  sun’iy  element  1994-yilda  Darmshtadt  shahrida  sintez 
qilingan.  
Nihoniy
1
     
113-raqamli ushbu element o‘zi kashf etilgan mamlakat Yaponiyaning mahalliy xalq 
tilidagi nomlaridan biri – Nihon sharafiga shunday atalgan. Uning aynan ma’nosi «kunchiqar 
yurt» degani bo‘lib, mazkur elementni sintez qilishga muvaffaq bo‘lgan ilmiy dargoh – RIKEN 
instituti Yaponiya poytaxti Tokio yaqinidagi Vako shaharchasida joylashgan. O‘rni kelganda 
eslatib o‘tish joizki, Nihoniy Osiyo qit’asida kashf etilgan ilk kimyoviy element bo‘ldi 
                                                 
1
  Ushbu  va  bundan  keyin  keladigan  «Moskoviy»  va  «Tennesin»  elementlari  haqidagi  ma’lumotlar  tarjimon 
tomonidan  qo‘shildi.  Asl  manba-kitobda  muallif  ular  haqida  ma’lumot  keltirmagan.  Sababi  oddiy:  mazkur 
elementlar faqat 2016-yil so‘ngida rasman tan olindi va davriy jadvalga kiritildi. Muallif esa ushbu kitobni bundan 
avval yozgan bo‘lsa kerak. 


44 
 
Moskoviy     
115-raqamli  kimyoviy  elementga  «Moskovium»  (lotinchada  «Moscovium»)  nomi 
berilishi sababi, ushbu element ilk bora kashf etilgan kimyoviy laboratoriya – Dubna yadroviy 
tadqiqotlar institutining Rossiya Federatsiyasi, Moskva viloyatida joylashganligidir. Moskoviy 
elementini  Dubna  Yadroviy  Tadqiqotlar  Birlashgan  Instituti  ilmiy  jamoasi  bilan  birgalikda, 
AQSHning Livermor Milliy Laboratoriyasi xodimlari hamkorlikda kashf etilgan.  
 
Livermoriy     
116-raqamli kimyoviy elementga esa ko‘plab transuran radioaktiv elementlarni sintez 
qilingan Ernest Lourens nomidagi mashhur Livermor Milliy laboratoriyasi sharafiga atalgan. 
Livermor – bu Kaliforniyadagi shahar nomi bo‘lib, laboratoriya ham shu shaharda joylashgan. 
O‘z navbatida, ushbu shaharning nomi ham, 1816-yilda bu joyga Angliyadan ko‘chib kelib, 
turar  joy  –  mahallaga  asos  solgan  fermer  Robert  Livermor  familiyasi  bilan  ataladi.  Shunga 
ko‘ra, aslida mazkur elementni keyingi bobga (nomi ism-familiyalar bilan bog‘liq elementlar 
haqidagi) kiritish ham o‘rinli bo‘lardi. Lekin, livermoriyni kashf qilgan olimlar, fermerni ham, 
shahar nomini ham emas, balki, aynan laboratoriya nomini kimyoviy elementga biriktirishni 
istashgan.  
 
Tennesin     
Tennesin – AQSHning Tennesi shtati sharafiga ataldi. Buning boisi, davriy jadvaldagi 
117-raqamli mazkur elementning kashf etilishida ulkan xizmat ko‘rsatgan Lourens Livermor 
nomidagi  Milliy  Laboratoriyasidan  tashqari,  Ouk-Rij  Milliy  Laboratoriyasi,  Noksvilldagi 
Tennesi  universiteti,  shuningdek,  Vanderbilt  Universitetlarining  aynan  shu  shtatda 
joylashganligidir.  
 
 


45 
 

Download 2,13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   118




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish