К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

Баланснинг тўғрилиги 
балансни тузишда асосланил- 
ган ҳужжатларнинг тўлалиги ва сифати билан таъмин- 
ланади. Агар ҳисобот даврида хўжалик фаолиятининг 
барча муомалалари ўз вақгида ҳужжатли расмийлаш- 
тирилмаган ёки нотўғри расмийлаштирилган бўлса, 
унда баланс корхона ишининг ҳақиқий якунини акс 
эттирмайди. Бухгалтерия балансининг ҳар бир моддаси 
ҳужжатлар, бухгалтерия ҳисобваракутаридаги ёзувлар, 
бухгалтерия ҳисоб-китоблари ва инвентарлаш билан 
тасдикланган бўлиши керак. Бухгалтерия баланси маъ- 
лумотларини қасддан бузиш — 
ниқоблаш
дейилади. Ба­
лансни ниқоблаш қоида бузилишларини яшириш мақ- 
садида атайин ва балансни тузиш бўйича айрим қоида- 
лардан бехабарлик оқибатида билмасдан қилинган 
бўлиши керак.
Баланснинг реаллиги 
моддалар баҳосининг объек­
тив воқеликка мувофиқ келишини англатади. Баланс­
нинг “тўғрилиги” ва “реаллиги” тушунчаларини бир- 
бирига аралаштирмаслик керак. Баланс тўғри, аммо 
нореал бўлиши мумкин, яъни баланс маълумотлари 
ҳужжатлар асосида тузилган бўлади ва ҳақиқий мавжуд 
маблағларни кўрсатади, аммо унинг айрим моддалари 
реал ҳолатни, масалан, асосий воситалар — маънавий 
эскирганлиги, дебиторлик қарзини талаб қилиб олиб 
бўлмаслиги ва шу кабиларни кўрсатмайди.
Баланснинг яхлитлиги 
балансни ягона ҳисобга олиш 
ва ба\олаш тамойиллари бўйича тузилишини, яъни 
корхонанинг барча таркибий бўлинмаларида ва тар- 
мок.парида бухгалтерия ҳисоби ҳисобварақларининг бир

---

хилдаги мазмуни, уларнинг корреспонденцияси ва шу 
кабилар қўлланилишини англатади.
Узбекистонда баланслар бирлигига эришилган, чун­
ки Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги 2002 йил 
27 декабрда тасдиқланган бухгалтерия балансининг яго­
на шакли қабул қилинган, ҳисобваракдарнинг ягона ре­
жаси 
1