К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

Мисол. Таъсис шартномасига мувофиқ қўшма корхона­
нинг устав капиталида чет эллик муассиснинг улуши 200
минг доллардан иборат. Хужжатларни руйхатга олиш пайти­
да 1$ 300 сўмга тенг бўлганлигини ҳисобга олган ҳолда,
унинг улуши 60000 минг сўм, деб баҳоланди. 
Бирок, пул
маблағлари билан бадаллар тўлаш пайтида 1$ 310 сўмга тенг
бўлган. Бу эса корхона сўм ҳисобида 200 минг долларни
олиб, 60000 минг сўм эмас, балки 62000 сўмга эга бўлади,
деган маънони англатади. Бу тафовут 2000 (62000—60000)минг
сўм қўшимча сармояга киритилади:
Д -т 5210—“ Мамлакат ичкарисидаги валюта маблағлари”—
62000 минг сўм;
К-т 4610—“Устав капиталига бадаллар бўйича муассис­
лар қарзлари”— 60000 минг сўм;
К-т 8420—“Устав капиталини шакллантиришда курсдаги
фарк,” — 2000 минг сўм.
Бирок, кейинчалик хорижий валютадаги пулга оид 
моддалар ҳар бир ҳисобот даври якунланадиган санада 
қайта баҳоланади, бу қайта баҳолаш натижаси келгуси 
даврлар даромади ёки харажатларига ўтказилади.
17.5. Резерв капитали ҳисоби
Амалдаги қонунчиликка биноан корхонада резерв 
капитали ташкил этилади. Унинг миқдори жамият ус­
тав капиталининг 15 фоизидан кам бўлмаслиги керак. 
Резерв капитали 
ҳар йили соф фойдадан ажратмалар 
ўтказиш йўли билан жамият уставида белгиланган мик,- 
дорга етгунча ташкил этилади. Резерв капитали корхо­
на кўрган зарарини қоплаш, имтиёзли акциялар учун 
дивиденд тўлаш, акциядорлар талабига кўра акция­
ларни қайта сотиб олиш учун ишлатилади. Шу билан 
биргаликда резерв капитали ҳисобварақлари узок, муд­
датли активларни қайта баҳолашда юзага келадиган 
инфляцион резервларга мувофик, фойда ҳисобидан таш­
кил қилинадиган резерв ҳисоби учун мўлжалланган.
Резерв капитали ҳисоби қуйидаги ҳисобварақларда 
юритилади:

---

8510—“Активларни қайта баҳолаш бўйича тузатиш­
лар”;
8520—“ Резерв капитали”;
8530—“Текинга олинган мол-мулк”.
8510—“Активларни қайта баҳолаш бўйича тузатиш­
лар” ҳисобварағи қайта баҳолаш натижасида активлар 
қийматининг ошишини ҳисобга олади.