К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

Мисол. “ Бобур” МЧЖни ташкил қилиш пайтида 500000
сўм микдорида устав капитали руйхатга олинган. Каримов А.
ва Ж ўраев Б. М Ч Ж нинг м уассислар и ҳи со б л а н и ш а д и .
МЧЖнинг устав капиталида Каримов А.нинг улуши 60%ни,
Жўраев Б.нинг улуши 40%ни ташкил қилади.
Хужжатлар рўйхатдан ўтказилган санадан кейин бу муо­
мала ҳисобда куйидагича акс эттирилади:
Д -т 4610—“Устав капиталига бадаллар бўйича Каримов-
нинг қарзи” — 300000 сўм;
К -т 8330—“ Пайлар ва улушлар” Каримов қўйилмаси —
300000 сўм;
ҳамда
Д -т 4610—“Устав капиталига бадаллар бўйича Жўраев-
нинг қарзи” — 200000 сўм;
К-т 8330 — “ Пайлар ва улушлар” Жўраев кўйилмаси —
200000 сўм.

---

Ҳар бир иштирокчи (муассис) МЧЖга таъсис шарт­
номасига мувофиқ бирон-бир активни киритади. Устав 
капиталини шакллантириш бўйича бухгалтерия ёзув­
лари якка эгаликдаги ёзувларга айнан ўхшаш бўлади, 
муассислар бўйича таҳлилий ҳисобгина зарур.
Мисол. Каримов ўз қўйилмасини транспорт воситаси кўри-
нишида (300000 сўм) киритди:
Д -т 0160 —“Транспорт воситалари” — 300000 сўм;
К -т 4610—“Устав капиталига бадаллар бўйича Каримов-
нинг қарзи” — 300000 сўм.
Жўраев Б. ўз қўйилмасини хом-аш ё кўринишида (200000
сўм) киритди:
Д -т 1010—“Хом-аш ё ва материаллар” — 200000 сўм;
К-т 4610—“Устав капиталига бадаллар бўйича Жўраев-
нинг қарзи” — 200000 сўм.
Таъсисчиларнинг қарорига мувофиқ устав капитали 
миқцори ошиши мумкин. Устав капиталининг ошири­
лиши таъсисчиларнинг қўшимча қўйилмалари ҳисоби- 
га ёки тақсимланган фойдадан ажратма қилиш ҳисо- 
бига бўлиши мумкин.
Баъзи ҳолларда МЧЖга янги муассис келиб қўши- 
лиши мумкин. Бу қуйидаги йўллар орқали юзага келади:
♦ устав капитали улушини битта ёки бир неча ше- 
рикдан сотиб олиш йўли билан;
♦ қўшимча сармоя киритиш йўли билан.
Бироқ ҳар иккала ҳолатда ҳам янги муассиснинг 
келиб қўшилиши жамиятнинг барча аъзолари томони­
дан маъқулланиши лозим.
Биринчи ҳолатда сармоя сотиб олинган улуши ол­
динги муассис сармояси ҳисобварағидан янгисиники- 
га ўтказилади.