К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

18.6. Молиявий фаолиятдан олинадиган
даромадлар ҳисоби
“Харажатлар таркиби тўғрисидаги Н и зо м ”га б и н о ­
ан м оли яви й ф аоли ятдан ол ин ади ган даром адларга ку ­
йидагилар киради:
♦ олин ган роялтилар ва сарм оя тран сф ерта;
♦ У збекистон Республикаси ҳудудида ва у н и н г таш - 
қарисида бош қа хўж алик ю ритувчи субъектлар ф а о л и я ­
тида улуш кўш ган ҳолда қатнаш и ш д ан о л и н ган д ар о ­
мад, акц и ял ар б ўйича диви дендлар ва о б ли гац и ялар
ҳамда хўжалик ю ритувчи субъектга тегиш ли қи м м атл и
қоғозлар бўйича даром адлар;
♦ м улкни у зо қ муддатли иж арага б ериш дан о л и н ­
ган даром адлар (ли зи н г тўловин и олиш );
♦ валю та счётлари, ш ун и нгдек чет эл валю талари - 
даги м уомалалари б ўйича иж обий курс таф овутлари;
♦ сарф ланган (қим м атли қоғозларга, ш ўъба корхо­
наларга ва ҳоказоларга) маблағларни қайта баҳолаш - 
дан олин ган даромадлар.
М олиявий ф аоли ятд ан олин ган бош қа д аром адлар 
соли ққа тортиш да ялп и даром адга ки ри тилм айди .
М олиявий ф аоли ят бўйича даром адлар ҳисоби “А со­
сий хўжалик ф аолиятидан олинадиган даром адлар” н ом ­
ли 2-сон БҲМ А, “Л и зи н г ҳи со б и ” номли 6 -со н БҲ М А , 
“ М о л и я в и й и н в е с т и ц и я л а р ҳ и с о б и ” н о м л и 12-сон
Б Х М А л ар билан тартибга солинади.
М олиявий ф аоли ят бўйича олинадиган даром адлар 
учун куйидаги ҳисобварақлар очили ш и м ум кин:
9510—“ Роялтидан олин ган даром адлар” ;
9520—“Д ивидендлар кўриниш идаги д ар о м ад л ар ” ;
9530—“Ф ои з кўри н иш идаги д аром адлар” ;
9540—“ Курс ф арқлари дан олин ган д ар о м ад л ар ” ;
9550—“ М олиялан адиган л и зи н гд ан о л и н ад и ган д а­
р о м а д л ар ” ;

---

9560—“ Қ и м м атли қоғозларн и қай та баҳолаш дан д а ­
ром адлар” ;
9590—“ М о л и я в и й ф а о л и я т бўй и ч а б о ш қ а д а р о ­
м адлар” .
Ушбу ҳисобварақлар тран зи т бўлиб, п ассив харак- 
терга эта. У ларни н г кредит оборотида тегиш ли м ан б а­
лар ҳисобидан м ол и яви й ф о й д ан и н г кўп ай и ш и , дебет 
оборотида эса уларн и нг ҳисобдан ч иқари ли ш и акс э т ­
тирилади.
9510—“ Р оялтидан олинган д аром адлар” ҳисобвара- 
ғида роялти ва капитал тран сф ерти бўйича оли н ган
даром адлар акс эттирилади.
Р оялтидан олинган даром адларга куйидагича п р о ­
водка берилади:
Д -т 4850—“ Роялти бўйича олиш га тегиш ли счётлар” ;
К -т 9510—“ Р оялтидан олинган д аром адлар” .
9520—“Д и в и д е н д л а р к ў р и н и ш и д а ги д а р о м а д л а р ” 
ҳисобварағида Ў збекистон Р еспубликаси ҳудудида ва 
чет элларда улуш қўш иш йўли би лан бош қа кор хо н а­
лар ф аол и яти д а қатнаш и ш д ан олин ган даром адлар, а к ­
циялар бўйича дивидендлар акс эттирилади.
Д иви дендлар бўйича олинадиган даром адларга ку­
йидагича проводка берилади:
Д -т 4840—“ О линадиган д и ви ден д л ар” ;
К -т 9520—“Д и ви ден д лар кўр и н и ш и д аги д ар о м а д ­
л а р ” .
9530—“ Ф ои злар кўри н иш идаги даром адлар” ҳисоб- 
варағида у зо қ ва қи сқ а муддатли и н вестиц и ялар бўйи - 
ча ҳисобланган ф оизлар акс эттирилади. Ф оизлар ҳисоб- 
лан ган ида куйидагича п роводка берилади:
Д -т 4830—“ О линадиган ф о и зл ар ” ;
К -т 9530—“ Ф ои злар кўри н иш идаги д аром ад лар ” .
9540 —“ К у р с ф а р қ л а р и д а н о л и н г а н д а р о м а д л а р ” 
ҳисобварағида валю та счётлари, ш унингдек хориж ий 
валюта м уомалалари бўйича иж обий курс ф ар к л ар и - 
дан олин ган даром адлар акс эттирилади.
9550—“ М о л и я л а н а д и г а н л и з и н г д а н д а р о м а д л а р ” 
ҳисобварағида м улкни у зо к муддатли иж арага б ер и ш ­
дан олин ган даром ад акс эттирилади.
М олиялан адиган л и зи н г бўйича ж ори й йилда ол и -

---

надиган даром ад сум м асига куйидагича п роводка б е­
рилади:
Д -т 6230—“ М уддати узайтирилган даром ад” — ж о ­
рий кисм и;
К -т 9550—“ М олияланадиган лизингдан даром адлар” ;
М олиявий л и зи н г бўйича асосий воситаларни и ж а­
рага бери ш дан о л и н ган даром ад сум м асига куйидагича 
проводка берилади:
Д -т 7290—“ Б ош қа муддати узайтирилган м аж бури ­
ятл а р ” ;
К -т 9550—“ М олияланадиган ли зин гд ан даром адлар” .
У зоқ ва қ и сқ а муддатли и н вести ц и ялар бўйича к и м ­
матли к огозларн и н г н ом инал ки й м ати д ан о р ти к баҳо- 
лан ган ф а р к сум м асига куйидагича п роводка берилади:
Д -т 0610, 5810;
К -т 9590—“ М олиявий ф аол и ят бўйича бош қа д аро ­
м адлар” .
9590—ҳи собварақда м оли яви й ф ао л и ятн и н г бош қа 
турларидан о ли н ган ф ой да акс эттирилади.
Ҳ и соб от даври якуни да 9510, 9520, 9530, 9540, 9550, 
9560, 9590-ҳи собварақларни н г кредит оборотидаги сум ­
малар як ун и й м ол и яви й натиж ага ўтказилади.