К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

17.3. Устав капиталининг шаклланиши
ва фойдаланилиши ҳисоби
Устав капиталини бухгалтерияда ҳисобга олиш учун 
қуиидаги ҳисобварақлар очилган:
8310—“Оддий акциялар”
8320—“Имтиёзли акциялар”
8330—“ Пай ва қўйилмалар”.
Ушбу ҳисобварақлар пассив ҳисобланади ҳамда дав­
лат корхоналари устав фондининг, акционерлик жа­
миятлар ва ширкатлар устав капиталининг шакллани­
ши ва унинг қаракатини ҳисобга олади.
Акциядорлик сармояси рўйхатга олинган ҳажмда, 
бирок ҳали тугалланмаган эмиссия сифатида ҳисобда 
акс эттирилар экан, эълон қилинган (чиқарилишга 
рухсат этилган), жойлаштирилган (уларга акциядорлар 
обунаси амалга оширилган) ҳамда муомаладаги, ус­
тавга мувофиқ қўшимча жойлаштирилган оддий акция­
ларнинг аналитик ҳисобини юритиш лозим.
Мисол. АЖ уставила 100 сўмлик номинал қийматга эга
бўлган 20000 дона оддий акциялар чиқаришга рухсат этил­
ган.
Эълон килинган акциядорлик капиталига куйидагича про­
водка берилади:
Д -т 4610—“Устав капиталига бадаллар бўйича муассис­
лар қарзлари”—2000000 сўм;
К -т 8310—“Оддий акциялар” — 2000000 сўм.
Кейин АЖ номинал қиймати бўйича АЖ аъзоларига 10000
дона акция сотади, деб фараз қилайлик:
Д -т 5110, 5010—“Пул маблағлари” — 1000000 сўм
К -т 4610—“Устав капиталига бадаллар бўйича муассис­
лар қарзлари” — 1000000 сўм.
Маълум вақт ўтгач, АЖ қолган 10000 дона акцияни ҳар
бир акция учун 120 сўм эвазига бош қа инвесторга сотади.
Акцияларнинг сотиш ва номинал қийматлари орасидаги

---

фарқ—20 сўмни ташкил этади ва бу фарқ 8410—“Эмиссион
даромад” ҳисобварағида акс эттирилади:
Д -т 5110, 5010—“Пул маблағлари” — 1200000 сўм;