Jizzax politexnika instituti «qurilish materiallari va konstruksiyalari»

6.14-расм. Сопол шихтасидан 
тайёрланган декоратив плиткалар 
 
Keramzit 
shag‘alini  kuydirishda 
chiqindisifat 
changlar 
hosil 
bo‘ladi. 
Ushbu  changlar  sopol  massasi  uchun 
qotiruvchi komponent sifatida ishla- tilishi 
mumkin. 
Mineral 
paxta 
ishlab 
chiqarish 
sanoatida  ancha  miqdorda  mayda  qi- 
piqsimon  va  tolasimon  chiqindilar  hosil 
bo‘ladi 
(konditsionlanmagan 
mah- 
sulotlar).  Ushbu  mahsulotlar  ham  mine- 
ralli 
eritma 
olish 
uchun 
eritish 
o‘choqlarida  qayta  ishlanadi.  Natijada 
asosiy  xom  ashyolar  sarfining  15...20  % 
tejalishiga erishiladi. 
Mineral  paxta  chiqindilari  o‘lchami 
0,1...5  mm  gacha  bo‘lgan  qipiqlardan 
iborat bo‘ladi. Chiqindilarning kimyoviy tarkibi (massasiga nisbatan % da): SiO
2
-
42...45;  Al
2
O
3
-12...14;  Fe
2
O
3
-10...13;  CaO-22...25;  TiO
2
-0,8...0,9;  MgO-3,5...3,9; 
Na
2
 O-1,8...2; K
2
O-1,2...1,3. 
Mineral  paxta  ishlab  chiqarish  chiqindilari  devor  bloklari  ishlab  chiqrishda 
qo‘llanilishi  mumkin.  Betonning  mustahkamligini  oshirish  uchun  yupqa  dispersli 
komponentlar  beton  qorishma  tarkibiga  kiritilganda  sezilarli  samaraga  erishiladi. 
Bunday  dispersli  tolasimon  komponentlarga  bazalt  hamda  vollastonitli  jinslarni 
qayta ishlashda hosil bo‘ladigan changsimon chiqindilar kiradi. 
Mineral  paxta  ishlab  chiqarishning  shishasimon  qipiqlari  tuyilgach  ishqorli 
qorishmada  kotish  xossasiga  ega  bo‘ladi.  Bunday  bog‘lovchi  va  eritilgan  mineral 
paxta  chiqindilaridan  turli  hil  devorbop  va  tombop  qoplama  plitalar,  issiq 
saqlovchi o‘rama materiallar (GOST 10499-95) va boshqa yengil buyumlar olinadi 
(6.15...6.16-rasmlar).