Jizzax politexnika instituti «qurilish materiallari va konstruksiyalari»

Fosforli Shlaklar fosforni elektr o‘choqda yuqori haroratda qizdirib olishda 
hosil bo‘ladigan ikkilamchi (chiqindi) mahsulotdir. Yuqori haroratda (1300...1500 
0
S)  kalsiy  fosfat,  koks  uglerodi  va  kremnozem  bilan  reaksiyalanishi  natijasida 
fosfor va Shlak eritmasi hosil bo‘ladi. Xumdondan suyuq holatda olinadigan Shlak 
ho‘l usulda donalanadi. Odatda 1 t fosfor olishda 10...12 t Shlak hosil bo‘ladi.
 
Fosforli  Shlaklarning  kimyoviy  tarkibi  xumdon  o‘chog‘i  Shlaklarining  tarkibiga 
yaqin  bo‘ladi.  Ulardagi  kalsiy  oksidi  va  kremnozemning  umumiy  miqdori  95  % 
gacha  etadi.  Shuningdek,  Shlak  tarkibida  R
2
O
5
  va  SaG‘
2 
mavjud  va  ularning 

---

miqdori  3  %  gacha  (har  biriniki  ),  hamda  kam  miqdorda  Al
2
O
3
  (4  %  gacha) 
mavjud.  Ushbu  oksidlar  Shlakning  fazoviy  tarkibi,  tuzilishi  va  xossa-  lariga 
sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. 
Donalangan elektrofosforli Shlak rangi och-kulrang bo‘lib, shishasimon tuzilishga 
ega.  Haqiqiy  zichligi  2,8  g/sm
3,
  quruq  holatdagi  uyma  zichligi  o‘rtacha  1220 
kg/m
3
.