Jizzax davlat pedagogika instituti S0601 guruh Tarix sirtqi talabasi Islomov Shahboz To’lqin o’g’li

Jizzax davlat pedagogika instituti S0601 guruh Tarix sirtqi talabasi Islomov Shahboz To’lqin o’g’li
Markaziy Osiyo qadimgi yozma yodgorliklari

3. 
   Mavzu Bayoni
   

1} Oromiy yozuvining paydo bo’lishi.

2} Qadimgi Baqtriya va Qadimgi Xorazm yozuvi.

3} Qadimgi Baqtriya podshohligi yozma yodgorliklarda.

4} Sug’diylarning vatanimiz tarixida tutgan o’rni

5} Qadimgi Sug’d yozma yodgorliklari topilgan manzillar va Sug’d yozma yodgorliklarining o’rganilishi.

Birinchi savolga javob:

Oromiy yozuvi mixxatga qaraganda ancha sodda bo‘lib, taxminan yigirmata harfdan iborat bo‘lgan. Eramizdan avvalgi III-II asrlarda Xorazm, Baqtriya, Parfiya va So‘g‘d davlatlarida shu oromiy yozuvida kitoblar yozilgan.

Shuningdek davlat ahamiyatiga molik diplomatik hujjatlar ham shu

yozuvda rasmiylashtirilar edi. Bu davlatlarda qisman grek yozuvi ham

iste’molda bo‘lgan. Oromiy yozuvida xat o‘ngdan chapga qarab yozilgan. Bu yozuvda unli tovushlarni ifodalash uchun harflar bo‘lmagan. Oromiy yozuvi zaminida fors yozuvi shakllangan.

O rom iy yozuvining shakllanish tarixi. Markaziy Osiyoda oromiy yozuvining shakllanishi. orom iy yozuvi shim oli-g‘arbiy sem it tiliga mansub bo‘lib, ularning tili qadimgi yahudiy va fm ikiya tili bilan qardosh bo‘lganligi.

Taxm inan miloddan avvalgi 1 m ing yillikdan Oromiy yozuvida finikiya

harflari qoMlanila boshlanganligi. Ossuriya davlati tom onidan oromiylarning om m aviy ravishda ko‘chirilishi, Tigr va Yefrot daryolari oralig‘idagi xududda orom iylarning keng tarqalishi, savdogar va tijoratchilar tom onidan savdoda orom iy tilining keng qoTlanilishi miloddan avvalgi I m ing yillikda M esopatam iyada orom iy tilining asosiy muloqat tiliga aylanishiga olib kelganligi.