Jismoniy tayyorgarlik

1-mashq. 10 x 10 metr masofaga moki yugurish mashqi (Kuper testi).
2-mashq. 100 metrga yugurish mashqi.
3-mashq. 400 metrga yugurish mashqi.


1-mashq. 10x10 metr masofaga moki yugurish mashqi (Kuper testi).
Ushbu mashq start olish va burilish chiziqlari yuritilgan tekis maydonda bajariladi. Start olish va burilish chiziqlarining eni yo‘lakning 10 metrlik qismi ichiga kiradi. Dastlabki “Startga” va “Diqqat” komandalaridan so‘ng beriladigan “OLG‘A” ijro komandasiga binoan 10 metrga yugurib borib, tananing har qanday qismi bilan burilish chizig‘idan o‘tiladi va ortga burilib, start olish chizig‘i tomon yugurib boriladi. Shu tariqa, ushbu tarzda yana 4 marotaba bajariladi.
Mashq davomida burilish tayanchi sifatida biron-bir tabiiy yoki sun’iy jism yoxud yo‘lak yuzasida bo‘rtib chiqqan notekis joydan foydalanish man etiladi.
2-mashq. 100 metrga yugurish mashqi.
Ushbu mashq stadionning yugurish yo‘lagi yoki qattiq qoplamaga ega tekis maydonda yuqori start holatidan bajariladi. Start olish tartibini o‘zlashtirish uchun dastlabki “Startga” va “Diqqat” komandalari hamda “OLG‘A” ijro komandasi beriladi. “Startga” komandasi berilganida start olish chizig‘iga kelib, kuchli oyoq start olish chizig‘i yaqiniga qo‘yilib, ikkinchi oyoq yarim qadam ortda qoldiriladi. “Diqqat” komandasi berilganida tana vazni oldinda turgan oyoqqa o‘tkazilib, gavda va bosh oldinga egiladi, qo‘l tirsaklari esa bukiladi. “OLG‘A” ijro komandasi berilganida yugurish amaliga kirishiladi.
Sal kam 3000 yil muqaddam Elladadagi (Yunoniston) Forum devoriga “Agar kuchli bo‘lishni istasang – yugur, agar chiroyli bo‘lishni istasang – yugur, agar aqlli bo‘lishni istasang - yugur” deb yozib qo‘yilganligi bejiz emas. Buni hozirgi kunda ilmiy tadqiqotlar ham isbotlab beradi.
Yugurishda nafasga e’tibor qarating. Agar ohista yugurish 2-5 minutdan oshmasa burundan nafas oling, agar masofa uzoq yoki yugurish vaqtida undan uzun bo‘lsa og‘iz va burun bilan nafas olinmasa, organizmda kislorodga bo‘lgan muhtojlik ortadi. Bu qator noxushliklarga sabab bo‘ladi.
Ulug‘ bobomiz Abu Ali ibn Sino (Avitsenna) sog‘lom hayotning asosiy sharti fe’li-atvorning yaxshiligi, sog‘lom ovqat, organizmni ortiqcha chiqindilardan tozalash, sof havo, sovqottirmaydigan yoki ortiqcha isitib (terlatib), yubormaydigan kiyim-bosh, aqliy va jismoniy mehnatning tengligini yo‘lga qo‘yish deb hisoblagan.