Jismoniy tarbiya

Jismoniy tarbiya  mashqlari bilan mustaqil shug‘ullanish
Har bir talaba pedagogning topshirig‘iga muvofiq tanlagan sport 
turi  bo‘yicha, 
uni  yuqori 
darajada  egallash 
uchun 
mustaqil 
shug'ullanishi  kerak.  Bunday  mashg‘ulotlar  talabaning jismoniy,  sport 
tayyorgarligini  va  sog‘ligini  hisobga  olib  bajariladi.  Sport  guruhidagi 
talabalar uchun mustaqil  mashqlar sportda yuqori  natijalarga erishishlari 
uchun  tayyorlanish  mashqlari  bo‘lib  qoladi.  Qolgan  talabalar  o‘quv 
dasturi bo‘yicha saboq  olishlari kerak.
0 ‘qishdan  tashqari  vaqtda  talabalar  gigiyenik  gimnastika  va 
atletik  mashqlar  bilan  shug‘ullanishsa  maqsadga  muvofiq  bo‘ladi. 
Bularga  yugurish,  yurish  va  boshqa  mashqlar  kiradi.  Gigiyenik 
gimnastika bilan sutkaning  istagan  vaq-tida,  ovqatlanishdan  1-2  soatdan 
so‘ng  va  uxlashdan  2-3  soat  oldin  shug‘ullanish  tavsiya  etiladi.

---

0 ‘zbekiston  sharoitida  gigiyenik  gimnastika  mashqlarni  ochiq  havoda 
o‘tkazish  ijobiy natijalar beradi.
Gigiyenik  gimnastika  mashqlarni  tuzishda  uning  qancha  vaqt 
davom  etishini  va  ularning  turini  aniq  tartibda  belgilab  olish  lozim 
bo'ladi  (Abu Ali  ibn Sinoning tibbiyot risolasiga amal  qilib).
Gimnastika  mashqlarini  (10-12  mashqlar  to‘plami)  bajarishdan 
oldin  gantel,  tosh,  shtanga  vazni  shug‘ullanuvchilar  kuchiga  qarab 
tanlanadi.  Shu tariqa har bir mashg‘ulot 8-10 marta takrorlanadi.
Mashqlarni  10-15  daqiqa  gantel;  8-10  daqiqa  amortizator;  8-10 
daqiqa  tosh  ko‘tarib,  5-7  daqiqa  shtanga  bilan  mashq  bajarish  mumkin 
va  m ash g ‘ulotlar  shu  tartibda  tuzilsa,  kutilgan  natijaga  erishiladi. 
Yaxshiroq  natijalarga  erishish  uchun  bunday  mashqlarning  soni  va 
vaqtini  talaba  o‘qituvchilar  bilan  maslahat  qilib  va  o‘z  imkoniyatiga 
qarab  o ‘zgartirishi  mumkin.  0 ‘z  oldiga  qo‘ygan  maqsadiga  qarab 
m ashqlar  turini  o ‘zgartirish  mumkin.  Talabalar  har  kuni  20-40  daqiqa, 
imkoniyatidan  kelib  chiqqan  holda  ovqatlanishdan  1-1,5  soat  keyin  va 
uxlashdan  2-3  soat  oldin  shug‘ullanishlari  shart,  bunda  mashg‘ulotlar
2-3  to ‘plamdan  iborat  qilib  tuziladi.  Mashqlar  to‘g‘ri  bajarilayotganini 
aniqlash  uchun,  uni  oyna  oldida  bajarish  tavsiya  etiladi.  Bir  guruh 
mashqlarni  bajarib  boigandan  so‘ng  1-2  daqiqa  dam  olish  mumkin. 
Dam  olish  faol  bo ‘lishi  kerak,  mushaklar  bo‘shashganda  nafas 
chiqariladi,  nafasning  chiqarilishi  maksimal  kuch bilan har bir mashqga 
mos  kelishi  kerak.  Mashg'ulotlar:  yurish,  nafas  chiqarish kabi  mashqlar 
bilan  tugallanadi,  so‘ng  mushaklarni  bo‘shashtirish  va  badanni  ho‘l 
sochiq bilan artish tavsiya etiladi.
M ashg‘ulotdan  so‘ng  kishi  charchoqdan  o‘zini  tetik  sezishi 
kerak.  Aks  holda  mashg‘ulotlar  og‘irlik qilgan  bo‘lib,  toliqishga  va  har 
xil  kasalliklarga  olib  kelishi  mumkin,  buning  uchun  mashg‘ulotlardagi 
m ashqlar  sonini  kamaytirish  yoki  bajarish  tezligini  susaytirish  lozim 
bo‘ladi.