Jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy-fiziologik asoslari

Davolovchi uqalashlarga- Turli xildagi kasalliklarni davolashda qo‘l keladigan va og‘rikni yengillashtiradigan uqalashlar kiradi. Odam organizmidagi aniq nuqtlarni topib uqalash usullari bajartiriladi.
Gigiyenik uqalashlar- Inson organizmini doimiy ravishda bir xil holatda saqlashda, qo‘proq gigiyenik holatlarga e’tibor qilinishiga, sog‘likni mustahkamlashga amal qilishni o‘rgatadi.
Kosmetik uqalashlar- Inson organizmining ochik qismiga, ya’ni yuz va bo‘yin qismlariga qo‘llaniladi. Yuz, bo‘yin qismidagi defektlarni, kamchiliklarni yo‘qotishiga yordam beradi. Kosmetik uqalashning o‘zi ham 2 turga bo‘linadi.
I. Profilaktik uqalash- terining yaxshi saqlanishiga va bosh terini, hamda sochning mustahkamlanishiga ahamiyati katta.
Plastik uqalash-inson organizmining yuz qismida ajinlarning bo‘lishida qo‘llaniladi.
Davolovchi uqalash - kosmetik holatlarni bartaraf etishda (Erubtsov, provopodtekov, jirnoy seborei) yaxshi yordam beradi.
Sportga oid uqalashlar- Sportchilarning natija ko‘rsatishlari uchun, jarohat olmasliklari uchun chidamliliklarini oshirish uchun bajariladi.
Masalan, har bir sport turiga moslashtirib uqalash amalga oshiriladi. Bokschilar uchun (ko‘lga, bo‘yinga, yuzga) shtangachilar uchun alohida, yengil atletikachilar uchun alohida, sport o‘yinlari uchun alohida o‘tkazilib har bir sport turiga maxsus uqalashlar olib boriladi.
Umumiy uqalashlar- Butun organizmni uqalash uchun foydalaniladi. Umumiy uqalashda ba’zi organizmning qismlariga qarab ham bajarish mumkin. Bunday uqalash organizmdagi kasalliklarg qarab bajartiriladi.
Masalan, qo‘l tirsagi jarohatlanganda,oyoq qismlari jarohatlanganda.
Uqalashlar 2 holatlarda bajartiriladi.
Yuqorida aytganimizdek:
1. Qo‘l bilan uqalash
2. Apparatlar yordamida uqalash
Qo‘l yordamida uqalash turli usullarda bajarilib, aniq nuqtalarni topib unga ta’sir ko‘rsatilishi kerak bo‘lgan usullar asosida amalga oshiriladi.
Apparatlar yordamida bajariladigan uqalash usullari tulqinlar yordamida (vibratsionno‘y), pnevmatik yoki vakumli usullarda gidro uqalashlar suv orqali amalga oshiriladi.
To‘lkinlanuvchi uqalashlar mushakllarga teriga qo‘llanilib elektr tokidan foydalangan hollarda 25-200 gertsgacha chastotasi 3 minutdan-15 minutgacha bajartiriladi.