Jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy-fiziologik asoslari

Тенглик,мослик
Жисмоний машқларнинг адекватлилигига қўйиладиган гигиеник талаблар деганда, уларнинг саломатликка, шуғулланувчи кишиларнинг ёшига, жинсига мос келиши ҳам қўйилган вазифаларга мувофиқлиги тушинилади яъни барча кўрсаткичлар (ҳажми, шиддатлилик тузилиш) гигиеник нормативларга мувофиқ бўлмоғи керак.
Адекватлиликка қўйиладиган умумий гигиеник талабларнинг иккига асосий аспекти ажратиб кўрсатилади-жисмоний машқлар соғлиққа зарар етказмаслиги керак, яъни улар организмнинг функционал имкониятларидн ортиқ бўлмаслиги керак (зўриқишга йўл қўймаслиги лозим ), иккинчи томондан эса уларнинг кўрсаткичи (ҳажми, шиддатлилиги, тузилиши) гипподинамиянинг (ҲФ етишмаслигининг) олдини олиш ҳамда саломатликнинг оптимал даражаси (биринчи даража) талабларига мувофиқ келадиган жисмоний тайёргарликнинг модель кўрсаткичларига эришиш учун етарли бўлмоғи керак.
Ҳозирги вақтда ушбу муаммоларнинг биринчиси (юкламанинг ортиб кетиши) ҳам, иккинчиси (юкламанинг етарли бўлмаслиги) ҳам соғломлаштирувчи Жисмоний тарбия учун жуда муҳимдир. Чунончи, мактабгача ёшдаги болаларнинг, мактаб ўқувчиларнинг, студентларнинг ишлайдиган ёшларнинг етук ёшдаги ва катта ёшли кишиларнинг асосий қисми-уларнинг кўпчилиги ҲФ нинг етарли даражасини ололмаётирлар. Шу
билан бирга, юкламанинг ортиб кетиш муаммоси ҳам тобора актуал бўлиб бормоқда, чунки етук ва катта ёшдаги кишиларнинг аксарияти лозим даражадаги врач назоратидан ўтмай туриб, мустақил равишда соғломлаштирувчи жисмоний тарбия билан шуғулланишни бошламоқдадир. Шу сабабли адекватлилик талабларини бажариш учун жисмоний машқлар нормаллаштирилмоғи лозим.


: Бир машғулотдаги юкламалар тузилиши, мазмуни ва меъёрлаштиришга қўйладиган гигиеник талаблар.
Режа:

1. 
   Умумий тушунча.
   
2. 
   Машғулот қисмлари, уларнинг мазмуни, мақсади, вазифа ва воситалари.
   
3. 
   Машғулот тайёргарлик қисмининг уч бўлимдан иборатлиги ва улар ҳар бирининг мазмуни, мақсади ва вазифаси.
   
4. 
   Машғулотларда ҳаддан ташқари чарчашнинг олдини олишлар.