Jismoniy madaniyat

“x”

 va 

«y” 

nazariyasi; 

 

kutish nazariyasi; 

 

boisiy (giglenik) tozalanish nazariyasi; 

 

adolatlilik (haqqoniylik) nazariyasi; 

 

ehtiyojlar ustunligi nazariyasi.  

Ta’lim  sohasidagi  ayrim  ekspertlarning  fikriga  qaraganda  individual  yoki 

guruhlarda 

amalga 

oshiruvchi 

oʻqituvchilarning 

motivatsiyaga 

ta’sirini 

pessimistiktarzda  baholaydilar.  Biggsning  (1993)  ta’kidlashicha  universitet  ta’limi 

tizimning  ma’lum  bir  qismi  hisoblanadi  va  bu  tizim  oʻzgaruvchanlikka  qarshi 

xususiyatga  ega  boʻlib,  balans  holatini  qanoatlantirishga  moyil  emas.  Bu  shuni 

anglatadiki, talabalarning oʻqishga yondashuvi hamda motivatsiyasi oliy ta’lim tizimi 

jihati  bilan  belgilanib  beriladi (Duff,  2004).  Talabalarning  ilm  olishga  qiziqishlarini 

fanlarni takomillashtirish bilan birgalikda  amalga oshirilishi samaraliroq natijalarni 

ta’minlab  beradi.  Boshqa  jihatdagi  yondashuvlar  oʻzgarishga  qarshi  sifatida 

baholanadi.  Bu  holat,  talabalarga  ta’lim  berish  jarayonida  turli  xil  yondashuvlarni 

qoʻllashga  ham  taxdid  soladi.    Norton  va  Crowley  (1995)tomonidan  qoʻllanilgan 

mashgʻulot dasturiga binoan talabalarning oʻrganish jihatlariga ahamiyatsiz ta’sirni 

ifodaladi.  Purdie  va  Hattielarning  (1995)  mashgʻulot  dasturlari  esa  boshlangʻich 

pogʻonada  yaxshi  natijani  qayd  etgan  boʻlsada,  dastur  yakuniga  kelib  talabalarning 

qiziqishlarini eski holatga qaytarib qoʻydi. Salfor Universitetida oʻtkazilgan tadqiqotlar 

natijasi ijobiyroq samara berganligini Cassidy va Eachus (2000) oʻz ishlarida qayd etib 

oʻtganlar.  Mazkur  tadqiqot  davomida  koʻproq  seminarlardan  foydalanilgan  boʻlib, 

 

33

.A handbook for teaching and learning in higher education : enhancing academicpractice / [edited by] Heather Fry, 

Steve Ketteridge, Stephanie Marshall.–3rd ed.p. cm. pp: 29. 

34

.A handbook for teaching and learning in higher education : enhancing academicpractice / [edited by] Heather Fry, 

Steve Ketteridge, Stephanie Marshall.–3rd ed.p. cm. pp: 30. 

 

---

177 

 

oʻzlashtirilgan bilim topshiriqlar orqali tekshirilib, baholar asosan tyutorlar tomonidan 

berilgan.  Shuningdek,  ta’lim  jarayonida  talabalar  hamda  tyutorlar  aloqasining 

chambarchasligi ta’minlanib, mustaqil ta’limga koʻproq e’tibor berilgan.Talabalarning 

tadqiqot  metodlari  samarasi  va  fanlar  boʻyicha  olinayotgan  baholar  muntazam 

ravishda  qayd  etib  borilgan.  Izlanishlar  natijasiga  koʻra,  tadqiqot  metodlarini 

oʻrgangan talabalar ilm olishda yuqoriroq natijalarni aks ettirganlar.

35

 

 

Motivlashtirish  strategiyasini  tanlashda  uchta  yondashuvbilan  birga  -