Jismoniy madaniyat fakulteti sport fanlari uslubiyoti

Аралаш система. Мусобақалар аралаш системаси буйича утказилганда 
учрашувларнинг бир қисми чнқиб кетиш, иккинчи қисми эса айланма 
системаепда утказилади. Бу усул мусобақаларда қатнашаѐтган

---

жамоаларнинг сони кўп ҳамда улар бир – бирларидан территориал 
жиҳатидан узоқда жойлашганларда қўлланилади. Бунда ҳамма жамоалар 
зоналарга ѐки гуруҳларга булинади. Мусобақалар зоналарда ва гуруҳларда 
чиқиб кетиш системаси буйича утказилса, финал мусобақалари эса 
айлаима система буйича утказилиши мумкин, (ва аксинча, агар мусобақалар 
зоналарда ва гуруҳларда айланма систсмасида утказилса, финал 
мусобақалари чиқиб кетиш системаси буйича утказилиши мумкин. 
Мусобақа утказиш системаларида мусобақа календарининг ҳар бир 
жуфтидан биринчи булиб ѐзилган жамоа мезбон, иккинчи булиб ѐзилган 
жамоа мехмон булиб ҳисобланади. 
Маълумки, утказиладигаи мусобақаларда учра-шаѐтган жамоа 
аъзоларипипг спорт формалари бошқа-бошқа рангда булганлиги маъкул. 
Шунинг учун зарур булган пайтда мезбонлар формаларини алмаш-
тиришлари керак. Мезбонлар учрашув бошланишидан аввал меҳмонларга 
майдончани танлашга имконият беришлари лозим. 
5. Мусобақа натижаларини ҳисоблаш 
Mycoбақа натижаларини қуйидаги тартибда ҳисоблаш мумкин: галаба 
учуй — 1 очко, маглубият учун — О очко. Мусобақа охирида очколар сони 
қушиб чиқилади. Энг кўп очко туплагап жамоа биринчи ўринни эгаллайди. 
Қолган жамоалар хам йиққан очколарининг сонига қараб, тегишли 
уринларни эгаллайдилар. Биринчи ўринга даъвогар жамоаларнинг очколари 
сони агар тенг булиб колса, у холда шу жамоалар узаро қушимча учрашув 
утказадилар. Учрашувда ғалаба калган жамоа юқори уриндан жой олади.
Агарда уч ва ундан ортиқ жамоаларнинг очко-лари сони баробар булиб 
колса, унда узаро учрашувларнинг натижалари ҳисобга олинади. Бу 
курсаткич ҳам бир хил булганда эса шу учрашувларнинг натижалари 
хисоблаб чиқилади (ютган ва ютқазган очколар). 
Мусобақаларда ҳар бир жамоадан бир нечта жамоа қатвашган
булса, унда хар бир жамоапинг натижаси алохнда бахолавади. Бундай 
ба^олаш стандарт равишда булмасдан, балки ҳар бир мусобақадан

---

кузланган мақсадга қаралади. Масалан, усмирлар командаларининг 
ишларига купроқ эътибор бериш ло-зим булса, шу жамоалар уйипларининг 
натижалари юқорирок_ баҳоланади. 
Айланма система буйича утказилгап мусобақаларнинг техник
натижаларини қуйидагича ѐзиш мумкин. (5-жадвалга қаранг).