Жиноят ҳУҚУҚИ (умумий қисм) Маърузачи

Зарурий мудофа

№	Зарурий мудофа ҳуқуқий шартларининг турлари	шартлари
1.	Тажовузга нисбатан	- жиноят қонуни билан қўриқланадиган объектларга қарши қаратилган ижтимоий хавфли тажовузнинг мавжудлиги; - ушбу тажовузнинг муқаррарлиги; - ушбу тажовузнинг реаллиги.
2.	Мудофаага нисбатан	- жиноят қонуни билан ҳимоя қилинадиган объектни қўриқлаш мақсадида зарар етказилиши; - зарар фақатгина тажовузчига нисбатан етказилиши; - айни вақтдаги ҳимоя; - мудофаа ҳолатида зарурий мудофаа чегарасидан четга чиқилмаганлиги.

Тажовузнинг хусусияти ва хавфлилиги даражасига бутунлай мувофиқ келмайдиган мудофаа, зарурий мудофаа чегарасидан четга чиқиш деб топилади.
Тажовузнинг олди олинган ёки тугагандан сўнг ва ҳимоя воситаларини қўллаш зарурияти аниқ йўқолганда ҳимояланувчининг тажовуз қилувчига зарар етказганликдаги ҳаракати ҳам зарурий мудофаа ҳолатида содир этилган деб ҳисобланмайди.
Зарурий мудофаа чегарасидан четга чиқиб, қасддан содир қилинган қилмиш учун шахс умумий асосларда жиноий жавобгарликка тортилади. Фақат суд томонидан жазо тайинлашда енгиллаштирувчи ҳолат сифатида баҳоланиши мумкин.
Агарда, шахс зарурий мудофаа чегарасидан четга чиқиб, эҳтиётсизлик орқасидан зарар етказса, унинг ҳаракатлари жиноий жавобгарлик келтириб чиқармайди.
Лекин, шахс тажовузнинг аслида йўқ ва хаёлийлигини била туриб, иш ҳолатларига кўра ҳам уни албатта билиши мумкин бўлгани ҳолда зарар етказса, унинг ҳаракатлари ЖК Махсус қисмининг эҳтиётсизлик орқасидан зарар етказганлик учун жавобгарликни назарда тутувчи моддалари билан тавсифланиши лозим.