Ájiniyaz atindaǵi Nókis mámleketlik

8-súwret. Shkaftıń ishki bóliminde buyımlardıń tártipli saqlanıw kórinisi.

9-súwret. Hár qıylı shkaflardı soǵıwda ólshem alıw hám onı rejelew jumısların
islewdiń jumıs usılları.


Burǵılap tesiw stanogı menen aǵashqa islew beriw.
Zagotovkalardı burǵılap tesiw, uzınıraq tesikler hám oyıqlardı ashıw ushın sverlolar, ushlı frezalar hám zenkerlerden paydalanıladı (11- 12-súwretler). Sverlolardıńólshemi tesiklerdiń diametrlerine sáykes keliwi kerek, sverlolardıńtipi burǵılap tesiw jaǵdayı, tesik túbiniń forması hám shuqırlıǵına qarap tańlanadı.
Aǵash talshıqlarınıń baǵdarına perpendikulyar jaylasqan patron tesikler hám bir tárepi jabıq bolǵan, salıstırmalı sayız tesikler keskishli sverlolar menen (11-súwret, a, á, b) payda etiledi. Aǵash qırındılarınan ibarat zagotovkalardı burǵılap tesiw ushın qattı aralaspa plastinkalı kesiw ásbaplarınan paydalanıladı.
Kósheri aǵash talshıqları baǵdarında jaylasqan tesikler qasıq tárizli sverlo menen tesiledi (12-súwret, v). Zagotovkanı aǵash talshıqlarına kesesine burǵılap tesiw ushın qırlı sverlolar paydalanıladı (12-súwret, g). Shuqır tesikler ashıwda spiral sverlo (12-súwret, ǵ), vint tárizli sverlo (12-súwret, d,e) hám shtopor tarizli sverlo (12-súwret, j)lardan paydalanıladı. Bul sverlolar me nen aǵash talshıqlarınıń baǵdarında da, talshıqlarǵa kesesine baǵdarda da burǵılap tesiw múmkin. Spiral sverlolar shıdamlı boladı.





Konus tárizli hám formalı betlerdi jonıw, ishki cilindr tárizli betlerin jonıp keńeytiw.
Aǵashqa islew beretuǵın tokarlıq stanogında alıp barılatuǵın ámeliy jumıslarda paydalanatuǵın aǵashtıń ólshemine qarap, onı qanday úskene járdeminde islew kerekligi hám olardı ornatıw, tokarlıq stanokalarında qollanılatuǵın qashawlardı paydalanıw usılların ózlestiriń. Stanok járdeminde cilindr betlerdi dáslepki jonıwdı úyreniń. Jonıwshı qashawdı aǵashqa salıstırmalı tutıw hám jıljıtıw menen shuǵıllanıń (14-súwret). Bunıń ushın jonılatuǵın aǵashtıń eki ushınan oraylar belgilenedi hám burǵılap tesip uya (oray ornı) ashıladı. Aǵashtıń usı uyalarına aldınǵı hám keyingi babka orayları ornatıladı. Sabınıń járdeminde pinoldı jıljıtıp, islenetuǵın aǵash oraylardıń arasına ornatıladı hám ol bosap ketpewi ushın pinoldı keyingi babka korpusına qatırıp qoyıladı. Aǵashtıń durıs hám puxta ornatılǵanlıǵın tekseriw ushın qol menen aylandırılıp kóriledi. Sonıń menen birge, onıń erkin aylanıwın támiyinlew maqsetinde keyingi babka orayına bir-eki tamshı may tamızıladı yamasa solidol jaǵıladı.

Jonıw waqtında tirgek aǵashqa jaqın ornatıladı hám jonıw dawamında ol waqtı-waqtı menen jaqınlastırılıp barıladı. Aǵash penen tirgek arasındaǵı aralıq uzaqlassa, qashawdı tutıp turıw qıyınlasadı (14-súwret).
Shala jonıw jonıwshı qashaw járdeminde islenedi. Olardıń eni 6 mm den 60 mm ge shekem bolıp, nawa formasında boladı. Oqıw ustaxanalarında hár bir stanokqa shala jonıw ushın eni 30 mmátirapında bolǵan bir hám formalı betlerdi jonıw ushın eni 16,5 mmbolǵan ekinshi jonıwshı qashaw bolsa jeterli.
Shala jonıw juwmaqlanǵannan soń betlerin tegislew procesi baslanadı. Tegislew qırqıwshı qashaw járdeminde orınlanadı. Qırqıwshı qashaw (mayzel)lardıń eni hár túrli ólshemde hám jalpaq boladı. Qırqıwshı qashaw járdeminde jonıw jumısları orınlanǵanda ushlı júziniń ótpeytuǵın múyeshli bóliminen baslap kóbi menen 2/3 bólimi kesiwde qatnasadı (15-súwret), ushlı juziniń ótkir múyeshli ushı jonıw waqtında kesiwde qatnaspawı kerek. Keri jaǵdayda júzi aǵashqa batıp, betiniń tegisligin buzadı.
Dóńes betler ushlı júziniń tek ótpeytuǵın múyeshli bólimi menen jonılıp payda etiledi. Qırqıw bolsa tek ótkir múyeshli ushı menen orınlanadı (16-súwret). Qırqıp túsiriwde ushlı júzi joqarıǵa qaratılıp tutıp turıladı. Buyım yamasa detal tayar bolǵannan keyin kese qırqımlardı tegis qırqıp túsiriw ushın aǵashtıń eki ushı anıq ólshemli etip qálem menen rejelep alınadı. Rejelew stanogı islep turǵan waqıtta yamasa shpindel qol menen aylandırıp orınlanadı.